rusya federasyonu’nda başbakan vladimir putin’in liderliğindeki birleşik rusya partisi (brp) pazar günkü seçimlerden önemli oranda oy kaybetmesine karşın galip ayrılırken, ülke protestolara ve şiddet olaylarına sahne oldu.

moskova’da binlerce kişi seçim hilelerini protesto etmek için bir araya geldi. al jazeera muhabiri neave barker, göstericiler ve polis arasında çıkan çatışmaların saatlerce sürdüğünü, polisin ancak saatler sonra şehir merkezini kontrol altına alabildiğini aktardı.

resmi haber ajansı ria novosti'ye göre en az 300 kişi gözaltına alındı. aktivist grup solidarnost’a göre gözaltına alınanlar yaklaşık 15 gün hapiste kalabilir.

ria novosti, moskova’daki gösterilere 5 bin kişinin katıldığını belirtirken solidarnost başkanı olga shorina, 10 bin kişinin gösterilere katıldığını yaklaşık 2 bin kişinin ise merkez seçim komisyonu’na yürüdüğünü kaydetti.

st. petersburg'da olaylı gösteri

rusya’nın ikinci büyük kenti st. petersburg’da da gösteriler meydana geldi, polise göre olaylar sırasında 100 kişi gözaltına alındı.

pazar günü yapılan parlamento seçiminde brp oyların yüzde 49,5'ini alarak 450 üyeli rusya parlamentosu'nun alt kanadı duma'da 238 sandalye kazandı. brp böylece duma'da 13 sandalye ile çoğunluğu elde etti. oysa parti dört yıl önceki seçimlerde oyların yüzde 64'ünü almıştı. 

ancak pazar günü yapılan seçimler, çok sayıda usulsüzlük iddiasının da gölgesinde kaldı.  moskova’da binlerce kişi seçim hilelerini protesto etmek için bir araya geldi. 

desteği test edildi

pazar günkü seçim putin’in halk desteği için de önemli bir sınav olarak görülüyordu. putin, mart ayında yapılacak devlet başkanlığı seçimlerinde de aday olacağını açıklamıştı.

ilk sonuçların açıklanmasıyla putin, “bu zor zamanlarda bile insanlar bize refah içinde bir ülke inşaa edeceğimize olan inançlarını gösterdi” diye konuştu. devlet başkanı dimitri medvedev ise seçim sonuçlarının ülkede demokrasinin göstergesi olduğunu kaydetti.

seçimlerde brp neredeyse oyların yarısını alırken muhalif partiler arasında oy bölünmesi yaşandı. brp’nin arıdından komünist parti yüzde 19 oyla ikinci sırada yer aldı. adil rusya partisi yüzde 13, aşırı milliyetçi liberal demokrasi partisi ise yüzde 12 oranında oy elde etti.  

oyların şu ana kadar yüzde 96’sı sayıldı. seçim komisyonu, uzak bölgelerden ve yurt dışından gelenler de dahil geri kalan yüzde dörtlük oyun sayılmasının beş günü alabileceğini belirtti. 

rusya’nın 110 milyon kayıtlı seçmeninin yüzde 60’ı sandığa giderek oylarını kullandı. dört yıl önceki seçimlerde ise bu rakam yüzde 64 olmuştu. 

al jazeera muhabiri neave barker, oylarının birşey değiştirmediğini düşünen birçok kesimin sandıktan uzak kaldığını ancak iktidar partisinin oylarındaki düşüşün halkta siyasi tabloyu değiştirme isteği uyandırdığını kaydetti.

brp’ye desteğin azalması putin’in otoriter yönetimi ile yolsuzluk ve aşırı zenginlerle sıradan halk arasındaki uçurumun yarattığı hayalkırıklığının göstergesi olarak algılanıyor.

ingilzi daily telegraph gazetesi muhabiri andrew osborn, al jazeera’ya yaptığı açıklamada rusya’daki siyasi eksende bir kayma yaşandığını, seçimlerin de ülkede işlerin değişebileceğinin ilk göstergesi olduğunu kaydetti. 

usulsüzlük iddiaları

komünist parti liderleri sandıkların kapanmasının ardından brp'nin oylarını fazla göstermek için yapılan hileleri şikayet etmişti. önceden işaretlenmiş oy pusulaları, doldurulan sandıklar seçmenlere dağıtılan yiyecekler gibi çok sayıda hileden söz ediliyor.

ülkedeki tek uluslararası bağımsız seçim gözlemcisi şirket golos, seçimlerde 5 bin usulsüzlüğün rapor edildiğini kaydetti.

pazartesi günü beyaz saray’dan yapılan açıklamada da, ülkede seçimler sırasında görülen usulsüzlüklerden kaygı duyulduğu belirtilmişti.

kaynak: al jazeera ve ajanslar