abd başkanı barack obama ve rusya devlet başkanı vladimir putin, suriye’de şiddetin ‘derhal’ durması çağrısında bulundu.

meksika’nın los cabos kentindeki g20 zirvesi'nde bir araya gelen iki lider yayımladıkları bildiride  “suriye’de akan kanı durdurmak için, her tür şiddete derhal son verilmesi çağrısında bulunuyoruz. suriye halkının kendi geleceğini bağımsız ve demokratik şekilde seçme hakkına sahip olduğu konusunda hemfikiriz” ifadelerini kullandı. 

putin, obama ile suriye’de 15 ay boyunca süren devlet başkanı beşar esad karşıtı ayaklanmalarla ilgili çok sayıda ortak nokta bulduklarını söyledi. obama ise putin ile suriye’de ‘siyasi ilerlemeye' ihtiyaç duyulduğu ve bm-arap birliği suriye özel temsilcisi kofi annan ile birlikte çalışmaları gerektiği konularında uzlaştıklarını söyledi. ancak iki lider, şiddeti sona erdirmek için nasıl bir iol izleyecekleri konusunda sinyal vermediler.

meksika'daki zirvede rusya devlet başkanı putin’le suriye konusunu görüşen isimlerden biri de türkiye başbakanı recep tayyip erdoğan'dı. erdoğan-putin görüşmesinde iki lider, suriye konusuyla ilgili izleyecekleri yol haritası üzerinde görüştü. erdoğan, putin ile birlikte dışişleri bakanlarını bundan sonraki süreçte ortak çalışmaları konusunda görevlendirdiklerini söyledi. 

gözlemciler konsey'e bilgi verecek

bm gözlemcileri 16 haziran’da ülkede şiddet olaylarındaki artış nedeniyle suriye’deki faaliyetlerini askıya almıştı. gözlemci heyetinin başkanı general robert mood, özellikle son 10 gündür ülke çapında ölümlerin ciddi oranda artmasını sebep göstererek, gözlemcilerin bulundukları karakollardan ayrılmayacağını ifade etmişti. 

moor salı günü bm güvenlik konseyi’ni ülkedeki son durumla ilgili bilgilendirecek. birleşmiş milletler gözlemcilerinin görevine devam edip etmeyeceği, bilgilendirme toplantısının ardından belli olacak. 

akşam saatlerinde toplanacak konsey, heyetin raporunu değerlendirecek. konsey'den bir diplomatın al jazeera’ye verdiği bilgiye göre, rapor ana hatlarıyla, artık bm gözlemcilerinin suriye’de olmasının anlamı yok" diyor. uluslararası toplumu eleştiren rapora göre gözlemciler çalışamıyor çünkü uluslararası toplum suriye yönetimine yeterince baskı yapmıyor. 

bm gözlemcilerine göre suriye’deki şiddet olayları geçen yılın mart ayından bu yana 14 bin 400 kişinin hayatına mal oldu.

abd, ingiltere, fransa esad yönetimine karşı yaptırımlar içeren yeni bir bm güvenlik konseyi kararıyla ilgili çalışıyor. 

suriye’de geçen yıl başlayan halk ayaklanması boyunca şam yönetimini destekleyen rusya ise siyasi krizin çözümü adına devlet başkanı beşar esad’ın görevi bırakmasını öngören her türlü öneriye karşı çıkıyor.

bu konuda çin’le beraber bm güvenlik konseyi’nin diğer daimi üyeleri arasında ciddi görüş ayrılığı bulunan moskova yönetimi, şam'a karşı harekete geçilmesini öngören iki karar tasarısını veto etmişti.

KRONOLOJİ: SURİYE'DE İÇ SAVAŞ

rus interfax haber ajansı pazartesi günü, suriye’nin liman kenti tartus'ta bulunan deniz üssündeki personelinin güvenliği ve bazı nakliye işleri için bölgeye askeri birlik göndermeye hazırlandığını bildirmişti. 

konuyla ilgili olarak şu ana dek rus deniz kuvvetleri'nden ya da savunma bakanlığı’ndan resmi bir açıklama yapılmadı.

şiddet sürüyor

öte yandan suriye'de hükümet güçleri başkent şam ve hums'ta muhaliflerin mevzilerini havan topu ile bombalamayı sürdürüyor. 

muahliflerin oluşturduğu ve merkezi ingiltere'nin başkenti londra olan suriye insan hakları gözlemevi pazartesi günü ülke genelinde 94 kişinin öldüğünü bildirdi. örgüte göre ölenlerin 63’ü sivil, üçü ordu kaçağı ve 28’i hükümete bağlı askerler. 

suriye’deki muhaliflerin silahlı kanadı olan özgür suriye ordusu ise hükümet güçlerinin son olarak güneydeki dera eyaletinin tasas kasabasını kuşatma altına aldığını belirtti.

suriye'de mart 2011'de devlet başkanı beşar esad ve yönetimine karşı başlayan halk ayaklanması hala devam ediyor. muhaliflerin silahlanarak, rejimi devirmek için mücadele etmeye başladığı ülkede ordu ve muhalif askerler arasında çıkan çatışmalarda suriye insan hakları gözlemevi'ne göre 14 binden fazla kişi hayatını kaybetti. bunun karşılığında devlet başkanı beşar esad liderliğindeki şam yönetimi, ‘silahlı terörist grupların’ saldırılarında en az 2 bin 600’den fazla polis ve askerin öldüğünü iddia ediyor.

ülkede şiddetin iç savaşa dönüşmesinden   endişe ediliyor. bm güvenlik konseyi'nin suriye'ye yönelik bir dış müdahaleyi de içerebilecek olası bir kararı ise rusya ve çin tarafından veto ediliyor. bm-arap birliği suriye özel temsilcisi kofi annan'ın nisan ayında suriyeli taraflara sunduğu barış planı ise kabul görmesine karşın tam olarak uygulanmıyor. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar