şam yönetiminin arap birliği barış planına onay vermesi sonrasında, örgüt gözlemcilerinin ülkedeki çalışmaları için hazırlık yapacak yedi kişilik öncü heyet, suriye'ye gitti. plana uyulup uyulmadığını denetleyecek gözlemciler ise cumartesi günü ülkede olacaklar.

al jazeera'ya konuşan kaynaklar, ilk etapta 30 ila 50 gözlemcinin suriye'ye gideceğini ve ekibin arap birliği genel sekreter yardımcısı samir seyf el yezel tarafından yönetileceğini söyledi. gözlemciler, güvenlik, yargı ve insan hakları gibi konularda uzman kişileri içerecek.

arap birliği genel sekreteri nebil el arabi, uluslararası örgütün barış planı uyarınca farklı şehirlere gidecek gözlemcilerin korunmasının, suriye hükümetinin sorumluluğu olduğunu belirtmişti.

suriye yönetimi haftalarca tereddüt ettikten sonra, gözlemcilerin ülkede görev yapmasını öngören protokolü pazartesi günü imzalamıştı. söz konusu ekibin denetleyeceği barış planı, ülkede şiddetin son bulmasını, ordu birliklerinin sokaklardan çekilmesini, bazı mahkumların serbest bırakılmalarını ve hükümetin muhalefetle görüşmesini öngörüyor.

arap birliği dışişleri bakanları, ocak ayının ilk haftası suriyeli muhaliflerin de katılacağı bir toplantı düzenleyerek, ülkedeki krize ilişkin olarak herhangi bir ilerleme sağlanıp sağlanmadığını görüşecek. muhaliflerin pazartesi günü arap birliği'ne sunacakları rapor ve tavsiyeler de, örgütün kararlarında rol oynayacak.

'halkın taleplerine uyun'

öte yandan türkiye dışişleri bakanlığı, suriye yönetiminin, arap birliği girişimi çerçevesinde imzalanan protokole rağmen şiddet uygulamalarını artırarak sürdürmesine tepki gösterdi.

idlib'deki şiddet olayları sonrasında açıklama yapan dışişleri bakanlığı, şam’ın bu tutumunun gerçek niyeti hakkında ciddi kuşkulara yol açtığını belirterek, ‘suriye yönetiminin kendi halkını hedef alan ve ülkeyi kan gölüne çeviren baskı politikalarını’ kınadı.

metinde, suriye'de sivil halka uygulanan şiddetteki artışın ve bunun neticesinde her gün aralarında çocukların da bulunduğu çok sayıda sivilin ölmesinin infialle karşılandığı belirtildi. açıklamada ayrıca, şam'ın arap birliği girişimiyle imzalanan protokolün tersine davrandığı ifade edildi.

hiçbir yönetimin ‘kendi halkına karşı girdiği mücadeleden galip çıkamayacağın’ hatırlatan dışişleri bakanlığı, suriye yönetiminin, mutabakatın gereklerini tam olarak yerine getirerek, halkın talepleri doğrultusunda gerekli adımları atması gerektiğini kaydetti.

şam yönetimi, son haftalarda bini aşkın tutuklunun serbest bırakıldığını ve ordunun şehirlerden çekildiğini belirtiyor. hükümet, 2012 içinde genel seçimlere ek olarak, anayasal reform yapacağı sözü vermişti.

orta doğu ve kuzey afrika ülkelerini yoğun olarak etkileyen ‘arap baharı’ hareketi, geçtiğimiz mart ayında suriye’ye de sıçramıştı. yirmi milyon kişinin yaşadığı ülkedeki demokratik reform gösterileri, ordunun sert müdahalesiyle karşılaşmıştı. 

birleşmiş milletler (bm), arap birliği, avrupa birliği (ab) ve birçok ülke, suriye yönetimine defalarca ülkedeki şiddeti durdurması ve demokratik reform yapması çağrısında bulunmuştu. bm ülkede çıkan çatışmalarda şu ana kadar en az 5000 kişinin hayatını kaybettiğini belirtiyor. suriyeli yetkililer ise, ‘silahlı terörist grupların’ saldırılarında şu ana kadar 1100 polis ve askerin öldüğünü iddia ediyor. hükümet, 2012 içinde genel seçimlere ek olarak, anayasal reform yapacağı sözü vermişti.

kaynak: al jazeera ve ajanslar