bm’nin eski genel sekreteri kofi annan, bm genel sekreteri ban ki-mun ve arap birliği genel sekreteri nebil el arabi tarafından suriye özel temsilciliğine atandı.

bm’den konuyla ilgili yapılan açıklamada annan'ın şiddete ve insan hakları ihlallerine son vermeye yönelik çaba sarfedeceği belirtildi. açıklamada annan'ın, suriye rejimi ve muhalefeti arasında diyalog ortamı oluşturarak, suriye halkının demokratik taleplerinin yerine getirilmesi için çalışacağı vurgulandı.

yapılan açıklamada, "iki genel sekreter, sayın annan'a, bu önemli görevi, bu kritik zamanda, suriye halkı için kabul etmesi dolayısıyla müteşekkirdir'' denildi. annan'ın yardımcısı olarak bir başka temsilci de arap birliği'nden seçilecek.

bu arada suriye’de, esad rejiminin muhaliflere yönelik sert müdahalesi ve yaşanan insani kriz tunus’taki konferansta tartışılıyor ‘suriye dostları’ konfernasıyla masaya yatırılacak. toplantıda 60’dan fazla ülke temsilcisinin yer alırken, şam yönetimine baskıyı arttırmanın ve muhaliflere daha fazla destek vermenin yolları aranacak.

toplantıya, suriye konusunda batı’ya yoğun bir şekilde muhalefet eden rusya ve çin katılmadı. çin resmi ajansının haberine göre, pekin hükümeti cuma günü tunus'ta düzenlenecek suriye konulu toplantıya katılmayacağını açıkladı. rusya, bu toplantıya katılmayacağını daha önce bildirmişti.

tunus'ta kritik zirve devam ederken, suriye çapında çatışmalar sürüyor. suriye ordusu tankları hums’un kerem ez zeytun semtini ve idlib'teki cebeli zaviye’yi bombalıyor. hama kentinde ise tedavi edilemediği için yedi çocuk yaşamını yitirdi.  suriye güçleri babı amr bombardımanında 122 milim top mermisi de dahil ağır silahlar kullanıyor.

clinton'dan destek

kritik zirveyle ilgili açıklamalarda bulunan abd dışişleri bakanı hillary clinton, suriye ulusal konseyi’ne destek verdi.

clinton, “masada olacak suriye ulusal konseyi'nin beşşar esad rejimine karşı bir alternatif olduğunu, tüm suriyelilerin haklarının savunulduğunu kanıtlayacağını düşünüyoruz” ifade etti.

suriye ile ilgili üç önemli konuda ilerleme arzu ettiklerini söyleyen clinton, “insani yardımların ulaştırılmasını, rejim üzerinde baskının arttırılmasını ve demokratik bri geçiş süreci hazırlamak istiyoruz” şeklinde konuştu.

fransa dışişleri bakanı alain juppe ise, londra merkezli arapça yayın yapan el hayat gazetesine yaptığı açıklamada, suriye için insani koridorlar oluşturulması konusunun gündemden çıkarılmaması gerektiğini söyledi. juppe, krizle ilgili en önemli sorunun, çatışmaların yoğun olduğu bölgelere insani yardımın ulaştırılması olduğunu kaydetti.

bu arada fransa'nın suriye büyükelçisi eric chevallier, ülkesine geri çağırıldıktan iki hafta sonra şam'a geri döndü. elçilik sözcüsü fransız haber ajansı afp'ye yaptığı açıklamada bilgiyi doğruladı.

londra'da 'ultimatom' görüşmesi

zirve öncesinde perşembe günü ingiltere’nin başkenti londra’da görüş alışverişinde bulunan yetkililer, esad’a karşı yeni bir ultimatomun detayları hakkında konuştu. diplomatlardan alınan bilgiye göre, şam yönetimine acilen geri adım atmaması halinde yeni yaptırımların gündeme geleceği iletilecek.

kararla ilgili suriyeli muhalif kaynaklar tarafından sızdırılan taslak metinde, suriye hükümetinden acilen ateşkes ilan etmesi ve bm unsurlarının bölgeye sorunsuz bir şekilde girişi için gerekli şartların sağlanması isteniyor.

taslak metinde ayrıca, insani yardım kuruluşlarının gerekli malzemeleri bölgeye ulaştırmasına izin verilmesi talep ediliyor.

bm'nin suriye konusunda yürüttüğü insan hakları araşrtırma çalışmasında, şam yönetiminin yönetiminin ülkedeki ayaklanma sürecinde kendi vatandaşlarını 'açıkça koruyamadığı' bildirildi. bm tarafından görevlendirilen bağımsız uluslararası  suriye inceleme komisyonu, perşembe günü açıkladığı raporda bazı suriyeli askeri ve siyasi yetkililerin insanlığa karşı suç işlediğini açıkladı. komisyonun kimliklerini tespit ettiği bu isimlerin listesini ve delilleri bm insan hakları yüksek temsilcisi navi pillay'a sunduğu belirtildi.

'üst düzey yetkililer'

raporda ordu birliklerinin silahsız kadın ve çocuklara ateş ettiği, yerleşim bölgelerine saldırı düzenlediği ve yaralı protestoculara işkence ettiği ifade ediliyor. komisyona göre söz konusu bu suçlar suriye yönetiminden üst düzey yetkililerin emirleriyle işleniyor.

raporda ayrıca çoğu ordudan ayrılan askerlerin oluşturduğu bazı silahlı muhaliflerin de 'bariz bir şekilde' suça karıştığına dair değerlendirmelere yer verildi.

raporda bm'ye suriye'deki kriz konusunda muhaliflerle hükümeti bir araya getirecek bir siyasi diyalog formülü aranması tavsiyesinde bulunuldu.

iki tafafı da şiddete son vererek insan haklarını korumaya davet eden komisyonun raporu karşılıklı müzakerelere başlanmasını istedi.

komisyon söz konusu araştırma raporunu, suriye'de saha çalışmasında bulunamasa, aralarında kurbanlar ve görgü tanıklarının da olduğu 369 kişiyle çeşitli vasıtalarla görüşerek hazırladı.  ülkedeki şiddetten kaçıp farklı ülkelere sığınan kişilere ulaşıldı, ve çatışmanın sıcak olduğu bölgelerden gelen uydu görüntüleri kanıt olarak kullanıldı.

kaynak: ajanslar