Ortadoğu
Suriye'de çatışmalar sürüyor
Pazarı 'başkaldırı günü' ilan eden Suriyeli muhalifler birçok kentte gösteri düzenliyor, İdlib ve Hums'ta ise şiddetli çatışmalar yaşanıyor.
Konular:
Suriye
Haberin Öne Çıkanları
Gösteriler var
Mısır elçisini çekti
BM tasarısı
suriyeli muhaliflerin verdiği bilgiye göre, başkent şam’da binlerce kişinin katıldığı cumartesi günü düzenlenen cenaze töreni sırasında güvenlik güçlerinin kalabalığın üzerine ateş açması sonucu en az bir kişi öldü, bazıları ağır olmak üzere çok sayıda kişi de yaralandı. muhalifler, olaylar sonrasında pazar gününü 'başkaldırı günü' ilan etti ve birçok kentte meydanlara indi.
ülkenin birçok kentinden silah sesleri yükseldi. silahlı muhalifler ve rejimin askerleri arasında çıkan çatışmalarda, muhalif suriye devrim konseyi'nin verdiği bilgiye göre sabahtan bu yana 14 kişi yaşamını yitirdi.
beşar esad karşıtlarının direndiği şehirlerden idlib'de de gökyüzüne dumanlar yükseldi. muhalifler, şehrin dış mahallelerinden cebel ez zaviye'de çatışmaların şiddetlendiğini aktarıyor.
suriye resmi haber ajansı sana ise, idlib kentinde başsavcı nidal gazel ve savcı muhammed zeyda'nın uğradıkları silahlı saldırı sonucunda şoförleriyle beraber hayatlarını kaybettiklerini duyurdu.
ülkenin kuzeyindeki haseke kentinde de yönetim karşıtı gösteriye güvenlik güçleri müdahalesi etti, en az 23 kişi yaralandı.
12 gün boyunca bombalanan hums'ta bab-ı amr mahallesinde muhaliflerin ordu birliklerine karşı direnişi sürüyor.
cenazeye katılanlara ateş açılmıştı
cumartesi günü gerçekleşen ve muhaliflerin tepkisini çeken olay, başkent şam'daki mezze mahallesinde, cuma günü yaşanan çatışmalarda hayatını kaybeden üç genç için düzenlenen tören sırasında yaşanmıştı. aktivistlere göre, güvenlik güçlerinin müdahalesi üzerine, cenaze için toplanan kalabalık, rejim aleyhtarı protesto gösterileri yapmaya başladı. kar yağışına rağmen cenaze için toplanan 15 bin suriyelinin son aylarda şam’daki görülmüş en geniş kalabalığı oluşturduğu ifade edildi.
cenaze namazının yapıldığı camiden yürüyüşe başlayan eylemciler defnin gerçekleştireceğini alana doğru ilerlerken kalabalık daha da büyüdü. iran büyükelçiliği’nin bulunduğu bölgede duraklayan göstericiler burada tahran yönetimine tepkilerini gösterdi. güvenlik güçleri, elçilik önündeki protesto sırasında geniş önlem aldı. aktivistlerin verdiği bilgiye göre gösteriye katılan onlarca kişi de gözaltına alındı.
bugüne kadar şam’daki eylemler genellikle banliyölerde gerçekleşiyordu. ancak mezze mahallesi, çok sayıda hükümet binasına ve yabancı elçiliklere ev sahipliği yapan bir bölge.
devlet başkanı beşar esad’ın başkanlık sarayı da bulunduğu tepeden bu bölgeyi gören bir konumda.
mısır büyükelçisini çekti
öte yandan, arap ülkeleri suriye'ye yönelik diplomatik baskıyı artırıyor. mısır da şam büyükelçisi'ni çekme kararı aldı.
mısır devlet televizyonu, büyükelçi şevki ismail'in ikinci bir talimata kadar kahire'de kalacağını duyurdu. esad yönetimi de bunun üzerine suriye'nin kahire büyükelçisi'ni çekti.
mısır'ın hamlesi şiddeti durdurmayan esad yönetimini daha da yalnızlaştırmaya yönelik. mısır dışişleri bakanı muhammed kamil amr, geçen hafta yaptığı açıklamada suriye'de değişim istemişti.
arap parlamentosu, şubat başında arap ülkelerine elçilerini çekme çağrısı yapmıştı. körfez ülkeleri çağrıya uymuştu. tunus ve libya daha önce şam'daki büyükelçilerini geri çekmişler ve suriye büyükelçilerini sınır dışı etmişlerdi.
abd, ingiltere ve fransa başta olmak üzere batılı ülkelerin bir kısmı da büyükelçilerini çekmişti.
çin'den suriye'ye çağrı
öte yandan suriye’yi ziyaret eden çin dışişleri bakanı yardımcısı zhai jun, devlet başkanı esad tarafından kabulünün ardından, ülkedeki tüm taraflara şiddeti derhal durdurmaları çağrısı yaptı.
suriye devlet televizyonuna göre, zhai, ülkesinin suriye hükümeti, muhalefeti ve silahlı kişilerin eylemlerini derhal durdurmaları çağrısı yaptığını belirterek, suriye'de olayların mümkün olan en kısa sürede sona ermesinin gerekli olduğunu, zira bunun tüm suriye halkının çıkarına olduğunun altını çizdi.
çinli yetkili, ayrıca suriye'de yakında yapılacak genel seçim ile yeni anayasa referandumunun sorunsuz geçmesi dileğini dile getirdi.
suriye ile çin arasındaki işbirliğini artırmak amacıyla cuma günü şam'a gelen çin dışişleri bakan yardımcısı zhai jun, suriyeli mevkidaşı faysal mikdat ile de görüştü.
çin, suriye’ye yönelik bm tasarısını rusya ile veto eden iki ülkeden biri olmuştu.
ordu halka yine ateş açtı
ülkede cuma namazından sonra düzenlenen saldırılarda 39 kişi hayatını kaybetmişti. şam, halep, hums ve hama kentlerinde silah seslerinin kesilmediği bildirildi.
ağır silahlar da kullanan ordu birliklerinin, hums'ta yoğunlaştırdığı saldırılarda bazı evlerin yıkıldığı, çok sayıda muhalifin tutuklandığı belirtildi.
ordu güçleri ile özgür suriye ordusu arasındaki çatışmalar da sürüyor. saldırı ve çatışmalar nedeniyle halkın temel ihtiyaçlarını dahi zorlukla karşıladığı kaydediliyor.
nato: müdahale planı yoksuriye'n in
bu arada nato, suriye’ye yönelik bir askeri harekat planı olmadığını açıkladı. türkiye dışişleri bakanı ahmet davutoğlu ile ankara’da görüşen nato genel sekreteri anders fogh rasmussen, suriye’ye silahlı müdahalenin söz konusu olmadığını, soruna bölgesel bir çözüm bulunmasından yana olduklarını kaydetti.
al jazeera muhabiri anita mcnaught, suriye’ye yönelik bölgesel bir çözüme el kaide’nin de dahil olabileceğini ifade ediyor. mcnaught’a göre örgütün suriye’de ortaya çıkması kimse için sürpriz olmamalı.
abd ulusal istihbarat direktörü james clapper, senato silahlı hizmetler komitesi oturumunda, şam ve halep'teki güvenlik ve istihbarat hedeflerine karşı düzenlenen bombalı saldırıların, ''el kaide benzeri bir saldırının tüm işaretlerini taşıdığını'' ve dolayısıyla irak'taki el kaide'nin suriye'ye uzandığına inandıklarını belirtmişti.
bm tasarısı
bm genel kurulu, suriye hükümetine göstericilere karşı güç kullanmayı derhal durdurması çağrısı yapan karar tasarısını 12'ye karşı 137 oyla kabul etmişti.
bağlayıcılığı bulunmayan tasarının aleyhine oy kullananlar arasında bm güvenlik konseyi’nin 4 şubat’taki oylamasında da suriye’ye yönelik kararı veto eden rusya ve çin’in yanı sıra, iran, venezuela, küba ve kuzey kore gibi ülkeler var. 193 üyeli bm genel kurulu'ndaki oylamada 17 ülke de çekimser kalmıştı.
katar, mısır ve suudi arabistan'ın da aralarında olduğu arap ülkelerince hazırlanan karar tasarısına batılı ülkeler de destek vermişti.
tasarıda, 'suriye'deki yaygın ve sitematik insan hakları ihlalleri' kınanıyor ve suriye devlet başkanı beşar esad'a, yetkilerini devretmesini de öngören arap birliği'nin barış planına uyma çağrısı yapılıyor.
türkiye'nin de ortak sunucuları arasında bulunduğu karar metni, bm güvenlik konseyi'nin reddedilen tasarısına benzer nitelikte.
derin endişe duyuluyor
kararın giriş bölümünde, suriye'de kötüye giden durumdan, devam eden insan hakları ihlallerinden ve suriyeli yetkililerin kendi halkına şiddet kullanmasından ‘derin endişe’ duyulduğu belirtilerek, şam yönetimi, ülkedeki tüm insan hakları ihlallerine ve sivillere yönelik saldırılara son vermeye, halkını korumaya, uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülüklerini tamamen yerine getirmeye çağrılıyor.
suriye'nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine, toprak bütünlüğüne güçlü destek verilen kararda, bu ülkedeki siyasi krizin barışçıl şekilde çözülmesi gerektiği vurgulanıyor ve suriyeli yetkililerin, ‘sivillere karşı güç kullanımı, keyfi adam öldürmeler, tutuklamalar, infazlar, işkence ve kötü muamele’ gibi işledikleri tüm insan hakları ihlalleri kınanıyor.
kararda suriye'de silahlı gruplar da dahil olmak üzere bütün taraflar, şiddet eylemlerini sona erdirmeye çağrılırken, 'nereden gelirse gelsin' bu tür eylemler kınanıyor ve şiddet eylemleri ile insan hakları ihlallerinden sorumlu olanların mutlaka hesap vermeleri gerektiği belirtiliyor.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar