uluslararası atom enerjisi kurumu (uaek) yönetim kurulunda cuma günü oylanan iran'ın nükleer programına yönelik karar tasarısı 32 lehte, iki aleyhte ve bir çekimser oyla kabul edildi.

birleşmiş milletler (bm) güvenlik konseyi daimi üyesi amerika birleşik devletleri (abd), ingiltere, fransa, rusya, çin ve almanya'nın ortaklaşa sundukları yeni karar tasarısının oylanması sırasında küba ve ekvator "hayır" oyu kullanırken, endonezya çekimser kaldı.

oy çoğunluğuyla kabul edilen yeni tasarıda, tahran’ın nükleer programının askeri boyutundan ciddi kaygı duyulduğu vurgulanırken, iran yönetiminin nükleer programına ilişkin kaygıları gidermek üzere uaek ile şeffaf işbirliği yapması talep edildi.

rusya ve çin etkisi

iran’a sert yaptırımlar ugyulanmasına karşı çıkan rusya ve çin’i de ikna etmek amacıyla ‘yumuşak ifadelerin’ yer aldığı karar tasarısında, iran'ın taraf olduğu nükleer silahların yayılmasının önlenmesi antlaşması'nın(npt) ek protokolünü derhal onaylaması gerektiği vurgulanarak, uaek başkanı yukiya amano'nun süreci izleyip gelecek mart ayında yapılacak olan yönetim kurulu toplantısına kadar yeni bir rapor hazırlaması istendi.

karar tasarısında iran'ın nükleer dosyasının bm güvenlik konseyine yeniden havale edilmesine gerek görülmediği yolunda bir ifade de yer aldı.

raporun beklendiği gibi oy çokluğuyla kabul edildiğine işaret eden diplomatik kaynaklar, gelecek yıl mart ayına kadar soruna tatmin edici bir çözüm bulunmaması halinde beş artı bir ülkelerinin bu kez daha sert ifadeler içeren yeni bir karar tasarısı sunabileceğini ifade ediyor.

iran'dan sert tepki

uaek yönetim kurulu toplantısındaki iran daimi temsilcisi büyükelçi ali asker sultaniye, uaek başkanı amano'yu, ‘abd'nin her istediğine evet diyen bir kişi olmakla’ suçladı.

karar tasarısını ‘çok önemsemediklerini’ ifade eden sultaniye,"bu yeni değil, bize yönelik çok sayıda karar tasarısı var. biz nükleer programımız konusunda taraf olduğumuz antlaşmalara göre doğru yolda olduğumuza inanıyoruz ve işimize devam edeceğiz" dedi.

ülkesinin de üyesi olduğu ve aidat ödediği uaek'in "amatör cia ajanlarına para vererek gerçekdışı bilgi toplamasına izin vermeyeceklerini" belirten sultaniye, bağımsız ve tarafsız bir kurum olması gereken uaek'nın da "düzelmesi ve doğru yola gelmesi için uğraş vereceklerini"bildirdi.  

öte yandan abd, uaek’in, iran'ın nükleer programıyla ilgili olarak kabul ettiği karardan memnuniyet duyduğunu bildirdi. beyaz saray basın sözcüsü jay carney, kararın, iran'ın, programın sivil amaçlı olduğu iddialarının sahte olduğunu ortaya çıkardığını belirtti. carney, mevcut uluslararası tecrit yolunu bırakmadığı sürece abd'nin iran'a baskısını sürdüreceğini söyledi.

amano mesajı vermişti

uaek başkanı amano, dünyayı iran’ın atom bombası konusundaki şüpheli çalışmalarından dolayı uyarmanın ve dünyanın önde gelen güçlerinin iran’a bu konuda baskı yapmasını istemenin kendi görevi olduğunu kaydetmişti.

açıklama, bm güvenlik konseyi'nin daimi beş üyesi amerika birleşik devletleri, fransa, ingiltere, rusya ve çin ile almanya'nın ortaklaşa hazırladıkları karar tasarısı üzerinde uzlaşmasının ardından gelmişti.

amano, iran ile müzakerelere girişilmesi gerektiğini belirterek, ülkeye üst düzey bir heyet göndererek konuyla ilgili kaygılarını dile getirmek istediğini söylemişti. iran’ın hala iddialara net bir yanıt vermediğini söyleyen amano kaygısını “nükleer silahların yayılması gerçekleşmeden dünyayı uyarmalıyız” sözleriyle dile getirmişti.

kaynak: ajanslar