iran ve bm güvenlik konseyi’nin beş daimi üyesi, ingiltere, fransa, abd, çin, rusya ve almanya (p5+1) arasında irak’ın başkenti bağdat’ta iki gün süren nükleer müzakerelerde istenen sonuca varılamadı. taraflar gelecek ay yeniden, bu kez rusya’nın başkenti moskova’da bir araya gelerek görüşmelere devam etme kararı aldı. bir sonraki buluşma tarihi 18-19 haziran.

bağdat'taki müzakreler sırasında tarafların ihtilafa düştüğü temel konularla ilgili sınırlı ilerleme kaydedilebildi. batılı ülkeler iran’ın uranyum zenginleştirmeyi durdurmasını ve nükleer tesislerini denetime açmasını istiyor. iran ise nükleer programının askeri nitelik taşımadığını ifade ederek, uranyum zenginleştirme hakkına sahip olduğunu savunuyor.

uranyumu yüzde 20’den fazla zenginleştirmeyeceğini ve bunu bir araştırma reaktörü için yakıta çevrileceğini öne süren iran, nükleer programında geri adım atmaksızın ülkeye uygulanan ekonomik yaptırımların kaldırılmasını istiyor.

tahran yönetimi ve p5+1 arasında bir gün sürmesi planlanan görüşmeler, beklenen ilerleme kaydedilmediği için iki güne sarkmıştı.

iran’ın nükleer baş müzakerecisi said celili görüşmeleri 'derin ve uzun' olarak değerlendirdi, taraflar arasındaki atmosferin olumlu olduğunu söyledi. tarafların birbirine açık olduğunu belirten celili, görüşmelerin her iki tarafın da bir diğerinin tezlerini daha iyi anlamasına neden olduğunu kaydetti.

salihi uyarmıştı

iran dışişleri bakanı ali ekber salihi görüşmelerin başladığı çarşamba günü batılı güçlerin bağdat’taki görüşmeler sırasında tahran’a nükleer programıyla ilgili baskı uygulama girişimlerinin başarısız olacağını söylemişti.

iran nükleer sorunuyla ilgili ‘5+1’ görüşmelerinin son turu 2011 yılının ocak ayında istanbul'da yapılmış, fakat bir anlaşma sağlanamamıştı.

abd, iran’a uyguladığı kapsamlı ticari, ekonomik ve mali yaptırımlara ek olarak, bu ülkeyle petrol ticaretini kademeli olarak azaltmayan şirketler ile ülkeleri, haziran ayından itibaren abd’nin finans sisteminden yararlanamamakla tehdit ediyor.

yeni yaptırımlar yolda

ocak ayında ab de, 1 temmuz’dan itibaren iran’ın petrol başta olmak üzere çeşitli sektörlerini hedef alan ticari yaptırımlar uygulama kararı almış, ayrıca iran merkez bankası'nın üye ülkelerdeki aktiflerini, meşru ticareti ve borç ödemelerini engellemeyecek şekilde kısmen dondurmuştu.

uluslararası atom enerjisi kurumu (uaek), kasım ayında yayımladığı raporda, iran'ın nükleer programının askeri boyutuna ilişkin ‘güvenilir kaynaklardan bilgi edindiklerini’ ve bu çerçevede, ülkenin ‘nükleer silah tasarlamak ve üretmek için deneysel faaliyetlerde bulunduğuna’ ilişkin bilgisi olduğunu söylemişti.

kaynak: al jazeera ve ajanslar