Karanlık maddeye dair ilk ipucu

Uluslararası Uzay İstasyon'unda yapılan deneyde görülen izlerin, evrenin yaklaşık dörtte birini oluşturduğu bilinen karanlık maddeye ait olabileceği belirtildi.

Konular: Yaşam, Bilim-Teknoloji

Haberin Öne Çıkanları

UUİ deneyi

Evrenin yüzde 25'i

Haritası çıkarılmıştı

bilim adamları evrenin en gizemli temel taşlarından biri olan karanlık maddeye dair ilk ipucunu buldu.

uluslararası araştırma ekibi uluslararası uzay istasyonu'nda (uui),  kozmik ışın algılayıcısı alfa manyetik spektometresi'nden (ams) aracılığı ile gerçekleştirilen deneyde karanlık maddenin bırakmış olabileceği izlere rastladı.

araştırma ekibine başkanlık eden samuel ting, isviçre'de bulunan avrupa nükleer araştırmalar merkezi'nde (cern) düzenlenen seminerde yeni bulgular ile ilgili bilgi verdi. ting, takımının deney sırasında  bulduğu pozitron dalgalarının karanlık maddeden gelmiş olabileceğini belirtti.

Büyük Patlama

evrenin başlangıcına ait en gelişmiş teori olan büyük patlama (big bang) teorisi, evrenin sıfır hacimli ve çok yüksek bir enerji potansiyeline sahip, sıkışmış bir noktanın bir anda patladığını, soğuduğunu ve ışık hızından çok daha büyük bir hızda genişlediğini öngörüyor. ilk kez 1920’lerde rus kozmolog ve matematikçi alexander friedmann ve belçikalı fizikçi papaz georges lemaitre tarafından ortaya atılan teoriye göre, kütle çekimi kanunu vasıtasıyla bağımsız gazlar birleşerek galaksileri oluşturdu.

ting, önümüzdeki aylarda cern tarafından yerleştirilen ams detektörünün bu pozitronların karanlık maddeden mi geldiği, yoksa başka bir kaynağı mı ait olduğu konusunda daha kesin sonuçlar vereceğini söyledi.

chicago üniversitesi'nde görevli, karanlık madde alanında önde gelen fizikçilerden michael turner, "bu 80 yıllık bir dedektiflik öyküsü ve sona yaklaşıyoruz" diyerek, bulguyu 'cezbedici bir ipucu' olarak nitelendirdi.

şimdiye kadar hiç görülemedi

işıkla etkileşime girmediği için astronotlar ve teleskoplar tarafından görülemeyen karanlık madde, sadece görülebilen madde üzerine uyguladığı yerçekimsel güç sayesinde dolaylı yoldan tespit edilebiliyor. 

astronomlar daha önce de uzayın değişik bölgelerinden yaklaşık 10 milyon galaksiyi analiz ederek, karanlık maddenin bilinen en kapsamlı haritasını çıkarmıştı.

evrenin dörtte biri

geçen haftaya kadar karanlık maddenin evrenin yaklaşık yüzde 24’ünü, galaksiler, yıldızlar ve gezegenler gibi doğrudan gözlenebilir diğer maddelerin ise yaklaşık yüzde 4.5’ini oluşturduğu düşünülüyordu.

ancak geçen hafta avrupa uzay ajansı’na ait planck uydusu’nun verilerini değerlendiren ekip, karanlık maddenin evrenin yüzde 26.8’ini, doğrudan gözlenebilir maddelerin ise yüzde 4.9’unu oluşturduğunu ortaya koydu.

evrenin geri kalanının ise en az karanlık madde kadar gizemli olan karanlık enerjinin oluşturduğu düşünülüyor. karanlık enerji konusunda da bilim henüz yeterince veri ortaya koyamamış olsa da astronomlar, büyük patlama'nın ardından  genişleyerek oluşan evrenin genişleme hıza ulaşması için bir gücün var olması gerektiği konusunda hem fikir. 

kaynak: ajanslar

Yorumlar
Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.

Konular

ilgili makaleler

;