Nobel 'kimyasal'la mücadeleye

Suriye'deki kimyasal silahların imha edilme sürecini yürüten örgüt, Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.

Konular: Yaşam
Merkezi Hollanda'nın Lahey kentinde bulunan örgütün genel direktörlüğünü Türk büyükelçi Ahmet Üzümcü yapıyor. [AFP]

2013 nobel barış ödülü, kimyasal silahların yasaklanması örgütü'ne (ksyö) verildi. örgütün genel direktörlüğünü türk büyükelçi ahmet üzümcü yapıyor.  

merkezi hollanda’nın lahey kentinde bulunan örgüt, birleşmiş milletler'in (bm) de desteği ile suriye’deki kimyasal silahların imha edilme sürecini denetliyor. uzmanlardan oluşan ekibin nihai hedefi 2014 ortasında ülkenin tüm kimyasal silahlardan temizlenmesi.
 
nobel komitesi, kazananı norveç'in başkenti oslo'da düzenlenen törende açıkladı. komite ksyö'nün kurulduğu 1997 yılında bu yana kimyasal silahların yok edilmesi için büyük çaba harcadığını vurguladı. 
 

Rakamlarla Nobel Barış Ödülü

  • 1901-2012 yılları arasında 123 kişi ve kuruluş nobel barış ödülü aldı.
  • şimdiye kadar ödüle layık görülen kadın sayısı 15.
  • nobel barış ödülü kazananların yaş ortalaması 62.
  • vietnamlı devrimci, siyaset adamı ve general le duc tho, nobel barış ödülü’nü reddeden tek kişi.
  • üç isim nobel barış ödülü’nü tutuklu olduğu sırada aldı: alman pasifist ve gazeteci carl von ossietzky, burmalı siyasetçi aung san suu kyi ve çinli insan hakları savunucusu liu xiaobo.
nobel barış ödülü  10 aralık'ta norveç'in başkenti oslo'da düzenlenen törenle sahibini bulacak. tıp, fizik, kimya, edebiyat ve ekonomi ödüller ise aynı gün stockholm'de düzenlenecek törenle, isveç kralı 16. carl gustav tarafından sahiplerine verilecek. 
 
189 üye ülke
 
kimyasal silahların kullanılması 1925'te imzalanan cenevre anlaşması ile yasaklanmış ancak anlaşmada silahların üretimi ve saklanmasıyla ilgili bir madde yer almamıştı.
 
28 nisan 1997 tarihinden ksyö'nün kurulması 189 taraf ülke kimyasal silahların üretimine ve saklanmasına da yasak getirdi. 
 
bugün konvansiyonu imzalamayan ülkeler arasında kuzey kore, angola, mısır ve güney sudan olarak sıralanıyor. israil ile myanmar ise anlaşmayı imzalayan ancak meclisinde onaylamayan iki ülke.
 
suriye de pazartesi günü örgütün üyesi olacak.
 
malala favoriler arasındaydı
 
nobel barış ödülü için başvuranların sayısı her geçen yıl artıyor. nobel komitesi, son yıllarda başvuru sayısının 200'ü geçtiğini açıkladı. nobel ödülü adayları seçim öncesinde resmi olarak açıklanmıyor. komite, ödül kazanamayan fakat aday gösterilen isimlerin ancak 50 yıl sonra açıklanmasına izin veriyor.
 
pakistan'da kız çocuklarının eğitimi konusunda yürttüğü kampanyalar ile tanınan ve geçen yıl taliban tarafından başından vurularak yaralanan malala yusufzay, bu yıl kamuoyunda favori gösteriliyordu.
 
wikileaks adlı internet sitesine bilgi sızdırdığı şüphesiyle 35 yıl hapis cezasına çarptırılan abd silahlı kuvvetleri askeri bradley manning de adı geçen adaylar arasındaydı.
 
rusya devlet başkanı vladimir putin'in aday olduğu da bir diğer söylenti olarak basına yansıdı.
 
dinamitten bugüne

dinamiti icat edip, avrupa'da savaşan taraflara sattıktan sonra milyonlarca dolar kazanan isveçli kimyager ve mühendis alfred nobel, vasiyetinde servetinin çok büyük bir kısmının nobel ödülleri’ni enstitüleştirilmesi yönünde kullanılarak, her yıl insanlığa hizmette bulunanların ödüllendirilmesini istedi.

nobel'in vasiyeti doğrultusunda 1901-2011 yılları arasında toplam 853 nobel ödülü verildi. bir tek 1940 ve 1942 yılları arasında ii. dünya savaşı nedeniyle ödül dağıtılamadı.
 
son 10 yılda nobel barış ödülü'nü kazananlar

2012: avrupa birliği
2011: ellen johnson sirleaf, leymah gbowee, tawakkol karman
2010: liu xiaobo
2009: barack h. obama
2008: martti ahtisaari
2007: intergovernmental panel on climate change (ipcc), albert arnold (al) gore jr.
2006: muhammad yunus, grameen bank
2005: international atomic energy agency (iaea), mohamed elbaradei
2004: wangari muta maathai
2003: shirin ebadi

kaynak: ajanslar

Yorumlar
Bu sitede yer alan içerikler sadece genel bilgilendirme amacı ile sunulmuştur. Yorumlarınızı kendi özgür iradeniz ile yayınlanmakta olup; bununla ilgili her türlü dolaylı ve doğrudan sorumluluğu tek başınıza üstlenmektesiniz. Böylelikle, Topluluk Kuralları ve Kullanım Koşulları'na uygun olarak, yorumlarınızı kullanmak, yeniden kullanmak, silmek veya yayınlamak üzere tarafımıza geri alınamaz, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmayan (format, platform, süre sınırlaması da dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) ve dünya genelinde geçerli olan ücretsiz bir lisans hakkı vermektesiniz.

Konular

ilgili makaleler

;