kaçırıldıktan sonra üç gün boyunca tecavüze uğrayan 14 yaşındaki genç kızın davası ürdün’de tartışma yarattı. tecavüz suçunu işleyen kişinin kurban ile evlenip, ceza almaktan kurtulmasının ardından sivil toplum kuruluşları ve insan hakları savunucusu örgütler harekete geçti.

ürdün, tecavüz suçlularının kurban ile evlendikleri takdirde ceza almaktan kurtuldukları ülkelerden bir tanesi.

‘tecavüz yasası’ olarak bilinen 308 sayılı kanununa göre, saldırgan kurbanı ile evlendiği takdirde hakkında açılan bütün davalar düşüyor. evlilik gerçekleştiği takdirde erkek kadından beş yıl boyunca boşanamıyor.

haziran ayının başında 15 yaşında bir başka genç kız, başkent amman’da yolda yürürken zorla sokulduğu boş bir apartman dairesinde tecavüze uğradı. adli kaynaklar tecavüz eden kişinin, kurban ile evlenmek için ailesi ile görüşmelerini sürdürdüğünü aktardı.

'saldırganı ödüllendiriyor'

ürdünlü kadınlar derneği başkanı nadya şamruk, “bu yasa tecavüzcülerin özgürce dolaşmasına imkan tanımakla kalmıyor, onları kurbanları ile evlendirerek ödüllendiriyor. kurban ise ceza almış oluyor” dedi.

şamruk yasayı uygulayanların 14 yaşında henüz reşit olmamış bir kızın tecavüzcüsü ile evlenmesine izin vererek de suç işlemiş olduğunu belirtti.

ürdün ceza kanunu gereğince 15 yaşın altında bir çocuğa tecavüz eden kişi idam cezasına çarptırılıyor. mahkeme kayıtlarına göre 2010 yılında bu şekilde 379 dava kayıtlara geçti.

hukukçuların oluşturduğu mizan adlı gurubun başkanı eva ebu halaveh, “bir keresinde bir tecavüzcünün 18 yaşındaki kurbanı ile evlenememesi için elimizden geleni yaptık. kız da evlenmek istemiyordu. fakat kızın babası işi olmayan ve zaten başka bir kadınla evli ve altı çocuk sahibi olan bu saldırgan ile anlaşma yaptı. ailesine yardımcı oldu” dedi.   

yasanın her hâlükârda büyük açıkları olduğunu belirten ebu halaveh “peki ya bir kıza birden fazla kişi tecavüz ederse ne olacak? yasa bu durumları değerlendirmede yetersiz” diye konuştu.

'toplumun gerçekliğine uygun bir yasa'

fakat ülkenin ilk kadın sorgu hakimi israa tavalbeh, 308 sayılı kanunda hiçbir sorun olmadığı görüşünde.

tavalbeh, “problem bazı ulusal ve uluslararası insan hakları gruplarının yasayı yanlış yorumlamasından kaynaklanıyor” dedi.

tavalbeh, “aslında tecavüz olaylarına toplumumuzda nadir olarak rastlanıyor. bazen 18 yaşın altındaki kızlar ailelerinin erkek arkadaşları ile evlenmelerine izin vermesini sağlamak için 18 yaşından önce bekaretini kaybediyor. yasa da bu durumu ‘tecavüz’ olarak değerlendiriyor” diye konuştu.

yasanın aksine bazı insanların problemlerini çözdüğünü belirten tavalbehi “308 sayılı kanun gereğince evliliği kabul etmek, kızların aileleri ya da akrabaları tarafından öldürülmesine göz yummaktan daha iyi. ben yasanın toplumumuza ve gerçekliğimize son derece uygun olduğunu düşünüyorum. saldırganları evliliğe zorlayarak kızları koruyor” dedi.

ürdün’de her yıl 15-20 kadın ‘namus cinayeti’ adı altında öldürülüyor. 2012 yılında şimdiye kadar kayıtlara geçen namus cinayeti sayısı 6.  

ülkede ‘adam öldürmek’ idam ile cezalandırılırken, ‘namus cinayetleri’ söz konusu olduğu zaman mahkeme kimi zaman ‘hafifletici sebep’ göstererek ceza indirimi uygulayabiliyor.

'kadın ve çocuk hakları ihlal ediliyor'

sağlık bakanlığı ve aile koruma direktörlüğü’nde görev yapan adli tıp üyesi doktor hani cahşan da yasayı kadın ve çocuk haklarının ihlali olarak değerlendirdi.

cahşan, “cinsel şiddet, kurbanların üzerinde uzun sürebilecek derin bir etki bırakıyor ve eğer kurban saldırgan ile evlendirilirse bu acısının daha da artırıyor” dedi.

toplumdaki yanlış algıları sorumlu tutan caşhan, “toplum kadınların bekaretini evlenene kadar koruması gerektiğine inanıyor. bu da isimlerine leke gelmesinden korkan ve sosyal problemlerden kaçmak isteyen genç kızları saldırgan ile evlenmek zorunda bırakıyor” dedi.

ürdün’ün ilk kadın hakları bakanı nadya haşim elül ise “sorun verimli bir şekilde masaya yatırılmalı. tecavüz kurbanlarının adalete kavuşabilmesi için 308 sayılı kanununda düzenlemeye gidilmesi gerektiğini düşünüyorum ” dedi.

ararlarında kadın aktivistlerin de bulunduğu gruplar ürdün sokaklarında yasayı zaman zaman protesto ediyor.

kaynak: fransız haber ajansı (afp)