bm ve arap birliği’nin suriye özel temsilcisi kofi annan, bm güvenlik konseyi’nden, suriye yönetimine kent merkezlerinden ağır silahları ve ordu birliklerini çekme çağrısında bulunmasını istedi.

şam yönetiminin perşembe sabahından itibaren ateşkes ilan etmesinin ardından durum değerlendirmesi yapan özel temsilci, barış planının ülkede ‘nispeten’ uygulandığını yönündeki raporların kendisine ulaştığını vurguladı. annan, buna rağmen esad yönetiminin planı tam olarak uygulaması gerektiğini ve kent merkezlerindeki ordu birliklerinin çekilmesinin şart olduğunu vurguladı. ateşkesin kırılgan olduğunu söyleyen annan, planın işleyişini takip etmek için bm gözlemcilerinin bir an önce bölgeye yollanmasını talep etti.

özel temsilci, dünyanın suriye hükümetini ‘şüpheli gözlerle’ izlediğini aktardı. suriye yönetimi ise, ateşkes kararına uyulduğunu, muhaliflerin de aynı şekilde barış planına uyması gerektiğini duyurdu.

ban: gözlemciler gidecek

bm genel sekreteri ban ki-moon ise, mümkün olan en kısa sürede suriye'ye gözlemcilerin gitmesini umduğunu söyledi.

ban, cenevre'de düzenlediği basın toplantısında, hazırlıklar için norveçli tümgeneral robert mood'un cuma günü suriye'ye gideceğini belirtti.

dünyanın dikkatle suriye'deki durumu izlediğini belirten bm genel sekreteri, ateşkesi sağlamanın ve taahhütlerini yerine getirmenin suriye hükümetinin yükümlülüğü olduğunu vurguladı.

suriye'de ‘şu an için durumun sakin olduğunu’ ancak ateşkesin ‘pamuk ipliğine bağlı olduğunu ve her an bozulabileceğini’ ifade eden ban, suriye hükümetinin sözlerinin eylemleriyle bağdaşması gerektiğine dikkati çekti.

eylemciler sokağa döküldü

suriye’de şam yönetiminin ateşkes ilan etmesinin ardından, uzun süredir yoğun çatışmaların yaşandığı bazı bölgelerde muhalifler sokağa döküldü. idlib ve deyr ez zor kentlerinde çok sayıda gösterici yürüyüş düzenlerken, aktivistler ateşkes kararının ‘kısmen’ uygulandığını vurguluyor.

suriye ulusal konseyi sözcüsü basma kodmani, suriye ordusunun kentlerden tam anlamıyla çekilmediğini söyledi.

al jazeera’ya konuşan bazı muhalifler ise birçok kritik bölgede perşembe günü herhangi bir şiddet olayının yaşanmadığını ancak gergin bekleyişin sürdüğünü vurguladı.

hums’tan bildiren seyif isimli aktivist, saldırıların birkaç saat içinde yeniden başlamasından korktuklarını kaydederken, okulların ve dükkanların hala kapalı olduğunu ve zor şartların devam ettiğini söyledi.

kentte yaşayan bir başka muhalif ebu rami, suriye ordusunun kontrol noktalarından hala çekilmediğini duyurdu. rami hums’ta perşembe günü herhangi bir çatışma ya da patlamanın yaşanmadığını söyledi.

'çatışma sürüyor' iddiası

ancak bölgeden yer yer çatışmaların devam ettiği haberleri de geliyor. suriye’de yayın yapan dünya tv’nin lazkiye’de bulunan muhabirine göre, idlib’in cisruş şugur kırsalından aileler ordunun çekilmesi sonrası silahlı grupların saldırısına uğruyor ve evleri yakılıyor. aileler ise çatışmalar nedeniyle lazkiye’ye kaçıyor.

suriye devrim genel komitesi ise çoğunluğu hama’da olmak üzere güvenlik güçlerinin ateşi sonucu dokuz kişinin öldüğünü kaydetti. suriye devlet televizyonu ise yol kenarına yerleştirilen bir bombanın patlamasıyla bir askeri yetkilinin yaşamını yitirdiğini duyurdu.

şam yönetimine göre muhalifler ateşkes kararını sabote ediyor.

suriye sığınmacıları çağırdı

öte yandan bm-arap birliği suriye özel temsilcisi kofi annan’ın hazırladığı barış planı uyarınca ateşkesin yürürlüğe girmesi için şam yönetimine verilen sürenin tsi 06:00'da dolmasının ardından, hükümet şiddeten kaçarak başta türkiye olmak üzere komşu ülkelere sığınan on binlerce vatandaşına 'evlerinize dönün' çağrısı yaptı.

suriye devlet televizyonu aracılığıyla yapılan çağrıda ülkedeki ateşkes durumu hatırlatılarak, mülteci kamplarında yaşamak zorunda kalan suriyelilerin artık dönebileceğini bildirildi.

hükümet ayrıca, suriyelilerin maksatlı ve propoganda amaçlı haberlere kulak asmamasını istedi. içişleri bakanlığı ise şiddet olaylarına karışmamış silahlı kişilerin teslim olmaları halinde serbest bırakılacaklarını duyurdu.

obama ve merkel anlaştı

bu arada çarşamba akşamı telefonda görüşen abd başkanı barack obama ile almanya başbakanı angela merkel, suriye konusunda daha iddialı bir bm güvenlik konseyi kararının gerekli olduğu üzerinde mutabakata vardı.

beyaz saray’dan yapılan açıklamada, iki liderin suriye devlet başkanı beşar esad'ın, annan planı'nın gereklerini yerine getirmediği ve suriye halkı üzerinde şiddet uygulamaya devam ettiği konusuna hemfikir olduğu kaydedildi.

washington, yine de gelişmeleri bekleyip görmek ve ateşkese uyulmadığı takdirde atılacak adımları müttefikleriyle değerlendirmek istiyor. suriye rejimini sözleriyle değil eylemleriyle değerlendireceklerini belirten beyaz saray sözcüsü jay carney, ateşkesin durumuna ilişkin gün içerisinde annan’dan gelecek bilgiler doğrultusunda hareket edeceklerini aktardı.

g8’in gündemi ateşkes

washington’da yapılan g8 dışişleri bakanları toplantısı’nda da gündem suriye'deki gelişmelerdi. 

abd dışişleri bakanı hillary clinton, ülkedeki şiddet olaylarından kaygı duyduklarını ve gelişmeleri yakından izlediklerini söyledi. clinton çarşamba günü yaptığı açıklamada ise rusya yönetimini suçlamış, esad’ın hala iktidarda olmasını moskova’nın tutumuna bağlamıştı.

washington’da bir araya gelen abd, rusya, ingiltere, kanada, fransa, almanya, italya ve japonya dışişleri bakanları, suriye'de ateşkesin işe yaramaması halinde oluşabilecek senaryoları ele aldı.

toplantıya videokonferans yoluyla katılan türkiye dışişleri bakanı ahmet davutoğlu da, türkiye-suriye sınırında yaşanan olaylar hakkında son durumu aktardı.

kaynak: al jazeera ve ajanslar