bm insan hakları konseyi’ne bağlı  faaliyet gösteren keyfi tutuklamalar çalışma grubu, 'balyoz davası'yla ilgili çalışmasını tamamladı. bir raporda toplanan sonuçlara göre türkiye, insan hakları evrensel beyannamesi'nin "keyfi tutuklama, adil yargılama ve savunma hakkı maddelerini" ihlal etti.

çalışma grubu, türkiye'den sanıkların durumunun telafi edilmesini istedi ve sanıkların tazminat hakkının doğduğunu açıkladı. çalışma grubu, bu kararı 250 balyoz davası sanığının başvurusu üzerine aldı. 

raporda, dava süresince sanıkların suçsuz olduğu savından değil suçlu oldukları ilkesinden yola çıkıldığı, bunun da ulusal ve uluslararası kanunlarla örtüşmediğinin altı çizildi. ayrıca iddianamelerin gereğinden fazla uzun ve kapsamlı olduğu belirtildi.

davada suçlayıcı kanıtlar ile suçsuzluğu gösteren kanıtların savunma tarafıyla paylaşılmadığına dikkat çekildi. mahkemenin duruşma salonunun tavanına mikrofon koyarak avukat müvekkil gizliliğini de ihlal ettiği iddia edildi.

'tutuklamalar keyfi'

raporun sonuç bölümünde, sanıkların keyfi olarak tutuklu bulunduğu ve medeni ve siyasi haklar uluslararası sözleşmesi’nin 9 ve 14. maddelerinin ihlal edildiğini bildirdi.

sözleşmenin 9. maddesinde "herkesin özgürlük ve kişisel güvenlik hakkı vardı. kimse keyfi gözaltı ve tutuklamaya maruz bırakılamaz" deniliyor. 14. maddesinde ise "herkes mahkeme önünde eşittir. hakkında suçlama olan herkes âdil, tarafsız ve bağımsız bir yargılamaya tabi tutulmalıdır" ifadeleri kullanılıyor. 

raporda evrensel insan hakları bildirgesi’nin 9, 10 ve 11. maddelerinin de ihlal edildiği öne sürüldü.

bildirgenin 9. maddesinde "kimse keyfi gözaltı, tutuklama ve sürgüne maruz bırakılamaz" denilirken 10. maddede "herkes bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından eşit ve âdil yargılama hakkına sahiptir", 11. maddede ise hakkında bir suçlama olan herkesin savunması için gerekli tüm garantiler sağlanmış biçimde açık bir mahkemede suçluluğu ispat edilinceye kadar suçsuz sayılma hakkı vardır" ifadelerine yer veriliyor.

'karar bir zafer'

sanık avukatları, kararı bir zafer olarak nitelendiriyor. balyoz, türkiye'de görülen darbe girişimi davalarından biri. kararın türkiye açısından bağlayıcılığı yok ancak sembolik anlamı var.

davanın 365 sanığından aralarında eski kuvvet komutanlarının da bulunduğu 330'u müebbet hapis de dahil olmak üzere çeşitli hapis cezalarına çarptırılmıştı.

kaynak: al jazeera ve ajanslar