birleşmiş milletler (bm) genel merkezi'nde, muhaliflerle rejim arasındaki çatışmaların sürdüğü suriye'deki içkarışıklığa çözüm bulmak amacıyla için diplomasi trafiği yaşanıyor. bm güvenlik konseyi, arap ülkelerinin çoğunluğu ile batı ülkeleri tarafından desteklenen karar tasırısını görüşmeye hazırlanıyor. 

arap birliği bu çerçevede, bm güvenlik konseyi’nden suriye devlet başkanı beşar esad’ın yetkilerini yardımıcısına devrederek, birlik hükümeti kurulmasının yolunu açmasıyla ilgili planı desteklemesini istedi.

arap birliği genel sekreteri nebil el arabi ve katar başbakanı hamad bin casim el thani, salı günü yapılacak güvenlik konseyi toplantısı öncesinde diplomatlarla suriye konusunu görüştü. 

abd dışişleri bakanı hillary clinton da bm’de yapılacak toplantıya katılarak suriye halkına “yanınızdayız” mesajını vereceğini söyledi. fransa, ingiltere ve portekiz de dışişleri bakanlarını toplantıya gönderiyor.

diplomatlara göre, avrupalı ve arapların hazırlayacağı bir karar tasarısı haftasonundan önce oylanabilir.

esad'dan diyaloğa onay

daha önce güvenlik konseyi’nin veto hakkına sahip daimi üyelerinden rusya, esad hükümeti’nin rusya’nın başkenti moskova’da görüşme masasına oturmaya hazır olduğunu açıklamıştı, ancak esad’ın görevi bırakmasını isteyen suriyeli muhalifler ise rusya’dan davet gelmesi halinde ret cevabı vereceklerini kaydetmişti.

bm’nin suriye’ye karşı karar almasına karşı çıkan rusya ise şam yönetimi ve muhalefetin moskova’da bir araya gelerek ön koşulsuz temas kurmalarını istiyor.

suriyeli muhalifleri temsil eden suriye ulusal konseyi (suk) ise esad görevi bırakana kadar hiçbir görüşmeye katılmayacaklarını söyledi. 

fransız haber ajansı afp’ye konuşan suk başkanı burhan galyun, esad istifa etmeden demokrasiye geçişle ilgili hiçbir diyalog çağrısını kabul etmeyeceklerini belirtti.

'esad rejiminin sonu'

beyaz saray ise esad rejiminin sonunun geldiğini belirterek ‘güvenlik konseyi’nde onu korumayı bırakın’ mesajını verdi.

beyaz saray sözcüsü jay carney, “güvenlik konseyi’nin bir an önce karar alması çok önemli. inanıyoruz ki, suriye rejimine arap birliği’nin siyasi çözümünü reddederek suriye halkına saldırmaya devam etmesine izin vermemeliyiz” diye konuştu.

carney, “hükümetler, esad rejiminin vahşeti karşısında konuyla ilgili tutumlarına ve atılacak adımların ne olacağına karar verirken şunu açıkça ifade etmek gerekir ki, esad gidecek. rejim ülkenin kontrolünü kaybetti, ve düşmeye yüz tuttu” dedi.

new york’ta bulunan al jazeera muhabiri kristen saloomey ise fransız diplomatların tasarının şimdiden konseyde oy çoğunluğunu kazandığını öne sürdüklerini belirtti.

“burada tüm diplomatik organlar güvenlik konseyinde fas tarafından ortaya konan bir çözüm tasarısının desteklenmesi için çalışıyor” diyen saloomey,  ancak tasarıyla ilgili kaygılarını dile getiren çin ve rusya’nın çekimser kaldığını söyledi.

'harmuş idam edildi' iddiası

bu arada suriye insan hakları savunma örgütü, suriyeli yetkililerin geçen hafta özgür suriye ordusunun kurucusu yarbay hüseyin harmuş’u idam ettiklerini açıkladı.

örgüt, güvenilir askeri bir kaynağa dayandırarak ‘ hava istihbarat unsurlarından bir tugayın geçen hafta gecenin geç saatlerinde yarbay hüseyin harmuş’u kurşuna dizdiğini’ belirtti. ancak özgür subaylar hareketi ‘şu ana kadar kahraman yarbay hüseyin harmuş’un idam edildiği hususunda hiçbir doğrulama bulunmadığını’ ifade ederek bu bilgilere yanıt verdi ve harmuş’un ‘halen esad zindanlarında esir’ olduğunu açıkladı.

harmuş, geçen haziran ayı başlarında beşar esad rejiminin sivillere uyguladığı baskıları protesto etmek için ordudan ayrılmıştı.

sokak savaşları arttı

öte yandan suriye’de çatışma ve şiddet devam ediyor. aktivistler, muhalifler ve güvenlik güçleri arasındaki çatışmalarda son iki günde en az 160 kişinin öldüğünü belirtti.

şam’ın çok sayıda banliyösünde sokak savaşları hız kazanırken duma, sakba ve hamuriye’de ordunun, muhalifleri tank ve ağır silahlarla püskürtmeye çalıştığı belirtiliyor. muhalifler, askerlerin birçok banliyöde elektrik, telefon ve suyu kestiğini söylüyor.

daha önce isyancıların kontrolü altına giren bölgelerde ordu yeniden üstünlük sağlamıştı. ordunun operasyon düzenlediği yerlerin başında kent merkezine 10 kilometre uzaklıktaki el gohuta ve zamalka mahalleleri geliyor.

operasyonlar sırasında 19 sivilin ve altı özgür suriye ordusu (öso) mensubunun öldüğü sanılıyor. hums, idlib ve dera'da da çatışmalar olduğu belirtiliyor.

boru hattına sabotaj

öte yandan suriye'nin resmi haber ajansı sana, 'terörist bir grubun' başkent şam ile ülkenin kıyı kesimi arasında gaz taşınan bir boru hattını havaya uçurduğunu duyurdu.

saldırıyı bildiren hükümet yanlısı dünya televizyonu da, patlamanın lübnan sınırı yakınlarındaki tel kaleh bölgesinde meydana geldiğini bildirdi.

dünya televizyonu'na göre patlama, yaklaşık 460 bin metreküp gazın sızmasına neden oldu.

kaynak: al jazeera ve ajanslar