Ortadoğu
Rusya'dan BM'de destek yok
Suriye'ye yönelik tasarıya kaygılarını dile getirse de, Moskova'nın Güvenlik Konseyi'ndeki oylamada çekimser kalabileceği belirtiliyor.
Haberin Öne Çıkanları
Çekinceler sürüyor
Kararı belirsiz
Hayalet kent gibi
suriye konusunda birleşmiş milletler (bm) güvenlik konseyi’nde yoğun bir diploması trafiği yaşanıyor. iki gündür kapalı kapılar ardında arap birliği’nin suriye’de iktidar devrini öngören planını görüşen konsey üyeleri, planın desteklenmesi konusunda rusya’yı ikna etmeye çalışıyor.
moskova yönetimi ise suriye devlet başkanı beşar esad’ın görevi bırakmak zorunda kalacağı bir karara karşı çıkıyor. rusya’nın bu görüşü nedeniyle taslak metinde değişiklik yapıldı ancak kremlin ikna olmadı.
son olarak rusya dışişleri bakan yardımcısı gennandy gatilov, endişelerinin dikkate alınmış olmasına rağmen rusya’nın suriye konusunda güvenlik konseyi kararını destekleyemeyeceğini açıkladı. ancak gatilov, kararı veto edip etmeyeceklerine ilişkin net bir ayrıntı vermedi.
gatilov, “değişiklik yapılan taslak metin elimize ulaştı, ilk halindeki çekincelerimiz dikkate alınmış, ancak bunlar yine de bizim destek vermemiz için yeterli değil” diye konuştu.
al jazeera'ye konuşan rusya'nın bm daimi temsilcisi vitaly churkin ise metin üzerinde daha fazla bir değişiklik talepleri olmadığını belirtmiş ancak nihai kararlarını paylaşmaktan kaçınmıştı.
diplomatik kaynaklardan gelen son bilgilere göre ise moskova yönetimi suriye’ye yönelik kararı veto etmeyebilir. adının açıklanmasını istemeyen bir bm temsilcisi reuters haber ajansına yaptığı açıklamada rusya’nın uzlaşmaya varabileceğini belirterek, “yüzde yüz emin değiliz ancak, zannedersem istedikleri güvenceleri aldılar” diye konuştu.
rusya’nın talepleri doğrultusunda taslak metnin ilk halinde belirli değişiklikler yapılmıştı. esad’ın görevi devretmesiyle ilgili rusya’nın karşı çıktı bölüm taslak metnin yeni halinde de yer alıyor. bazı diplomatlar rusya’nın aslında metnin özüne değil, zamanlamasına karşı çıktığını, oylamada veto yerine çekimser kalabileceğini belirtti.
katar'dan rest
amerika birleşik devletleri’nden (abd) bir yetkili ise oylama sonucuna ilişkin bir tahminde bulunmadı ancak, konseyin büyük çoğunluğunun karar taslağını desteklediğini ve olumlu bir sonuç alacaklarına inandıklarını söyledi.
katar emiri hamad casım bin al tani ise, arap birliği'nin anlaşma metni üzerinde daha fazla taviz vermeyeceğini bildirdi. al jazeera'ye konuşan tani, "metin zaten yeteri kadar uzlaşmacı. eğer rusya bunu da kabul etmiyorsa veto etsin" diye konuştu.
fas'ın bm daimi temsilcisi büyükelçi muhammed luliçiki ise taslağın yeni halinin konseye sunulacağını ve en kısa zamanda oylama yapılacağını açıklamıştı.
4 ekim 2011'de, güvenlik konseyi'ne sunulan ve esad rejiminin kınanmasını öngören bir başka karar tasarısını veto eden rusya ve çin'in tutumu tasarının kaderini belirleyecek. tasarının 15 üyeli bm güvenlik konseyi'nden geçmesi için daimi üyeler abd, fransa, ingiltere, çin ve rusya tarafından veto edilmemesi ve en az dokuz üyenin 'evet' oyunu alması gerekiyor.
eğer rusya kararı veto ederse, çin, güney afrika, pakistan ve hindistan’ın da moskova’yı takip etmesi beklenebilir.
‘hums artık savaş alanı’
suriye'de isyanın üzerinden neredeyse bir yıl geçti ancak sular durulmuyor. güvenlik konseyi'nin, suriye karar tasarısı üzerindeki tartışmaları sürerken hums halkı adeta savaş koşulları içinde yaşıyor.
al jazeera'ye açıklama yapan vatandaşlar, devlet başkanı beşar esad'a bağlı güçlerin saldırısına maruz kaldıklarını söyledi. keskin nişancıların sürekli bölgede oldukları ve havan topuyla saldırılar düzenlendiğini söyleyen bölge halkı, diğer yandan açlıkla mücadele ettiklerini belirtti.
hums'ta yaşayan bir bölge sakini, "açız, ne su ne yiyecek bulabiliyoruz. bölgeye doğru düzgün elektrik bile verilmiyor" diye konuştu.
birçok kişinin kalacak bir evi bile olmadığını söyleyen görgü tanığı "burası tam bir savaş alanı. bir arka sokağa gitmek bile münkün değil. hiçbir güvenlik yok" dedi.
uluslararası basının ülkeye girişi yasak olmasına rağmen rağmen hums'a girmeyi başaran al jazeera muhabiri jane ferguson, bölgenin 'hayalet kente' döndüğünü kaydetti.
herkesin evlerine saklandığını ve korkudan kimsenin dışarı çıkamadığını söyleyen ferguson, "insanlar yalnızca yiyecek almak için nadiren dışarı çıkıyor. ancak bu yolların da kesilmesinden de endişe ediyorlar" diye konuştu.
'iki çocuk öldü'
can kaybı haberlerinin artık sıradan hale geldiği ülkede cuıma günü de en az 17 kişi öldü. suriye insan hakları gözlemevi'nin verdiği bilgiye göre bu kişilerden ikisi çocuk, dokuzu ise güvenlik görevlisi.
başkent şam'ın güneyinde yer alan dera bölgesinde muhaliflerin oluşturduğu özgür suriye ordusu ile hükümet güçleri arasında ser çatışmalar yaşandığı, dokuz askerin burada öldüğü belirtiliyor. iki çocuğun ise, idlib bölgesinin kuzeybatısında bir kültür merkezinde meydana gelen patlamada öldüğü bildirildi. şam, deraya, hama ve rankus ise can kayıplarının yaşandığı diğer yerleşimler.
'hama katliamı tekrarlanıyor'
hama kentinde ise katliamının 30. yıldönümü sebebiyle gösteriler düzenlendi. genel devrim konseyi üyesi semih el hamavi, 30'uncu yılında hama katliamının hafız esad'ın oğlu beşar tarafından tekrarlandığını söyledi.
hama'da isyan günlerinde düzenlenen operasyonlarda 100 binden fazla kişinin tutuklandığını ve bir o kadar insanın da evsiz kaldığını kaydeden el hamavi, "şimdi bu olay tekrarlanıyor. bu günlerde günlük ölü sayısı 100'ü geçiyor. dünya ve arap ülkeleri suriye'de şu anda olan katliamları izlemekle yetiniyor" diye konuştu.
2 şubat 1982'de hama'da müslüman kardeşler'in başlattığı ayaklanmayı bastırmak için gönderilen rıfat esad komutanlığındaki özel kuvvetler şehri kuşatarak önce havadan bombardıman yaparak 27 günde on binlerce insanı katletmişti.
uluslararası af örgütü'ne göre katliamda ölenlerin sayısı 10 bin ila 25 bin arasında. çeşitli kaynaklar ise ölü sayısını 40 bine kadar çıktığını öne sürüyor.
kaynak: al jazeera ve ajanslar
Yorumlar