arap birliği ve batılı ülkelerin suriye ile ilgili birleşmiş milletler’e (bm) harekete geçmesi için baskı yaptığı sırada ülkede şiddet olayları tırmandı.

suriyeli muhaliflerin oluşturduğu yerel koordinasyon komiteleri’ne göre çarşamba günü suriye’de çatışma bölgelerinde çoğu sivil en az 68 kişi öldü. 

grup ölenler arasında iki kadın, iki çocuk ve muhaliflerin silahlı kanadı olan özgür suriye ordusu’nun (öso) 14 üyesi bulunduğunu kaydederek 35 kişinin  şam’ın banliyölerinden vadi barada’da, 14 kişinin hums’ta, sekiz kişinin dera’da, üç kişinin ise idlib’de öldüğünü belirtti.

bazı aktivistlere göre ise son üç günde yaşanan şiddet olaylarında ülke genelinde 200 kişi hayatını kaybetti. 

diplomasi trafiği

bu arada diplomasi trafiği devam ediyor. arap birliği, suriye devlet başkanı beşar esad’ın görevi yardımcısına devretmesi ve bir birlik hükümeti kurulması yönündeki barış planını bm’ye taşımış, şam hükümeti için ‘ölüm makinesi’ benzetmesini yapmıştı. bm güvenlik konseyi’nin veto hakkına sahip daimi üyesi rusya ise  örgütün suriye ile ilgili alacağı her türlü yaptırım kararını veto edeceği mesajını vermişti.

ingiltere ve fransa tarafından desteklenen abd’nin dışişleri bakanı hillary clinton, güvenlik konseyi’nde yaptığı konuşmada, “suriye’ye değişimin gelmekte olduğunu hepimiz biliyoruz, kuralsız taktiklerine rağmen beşar esad rejiminin terör egemenliği sona erecek. esas soru şu bu ülke ilerlerken daha kaç sivilin ölmesi gerekecek?” diye konuştu.

arap birliği adına konseyde konuşan katar başbakanı hamad bin casım al tani ise esad hükümetinin şiddeti sona erdirmek için çaba göstermediğini ve tek yolun kendi halkını öldümek olduğunu sandığını söyledi.  al tani, “kan dökülmeye devam ediyor ve ölüm makinesi hala işliyor” diye konuştu.

karar metni üzerinde çalışılıyor

ancak suriye’nin müttefiki ve rejimin önde gelen silah tedarikçisi  rusya her fırsatta tasarıya karşı olduğunu dile getiriyor.

interfax haber ajansına göre, rusya dışişleri bakan yardımcısı gennady gatilov, "metni tüm taraflar adına kabul edilebilir hale getirmek için ve suriye’deki duruma siyasi bir çözüm bulamilmek için  çalışmalar sürüyor. ancak gelecek günlerde bir oylama yapılmayacak" diye konuştu. 

rusya, güvenlik konseyi’nin suriye’de rejim değişikliğine yol açacak bir kararı empoze etme yetkisi olmadığının altını çizmişti. çin de rusya’nın bu tavrını destekliyor.

haber ajansı ria novosti’ye göre ise  rusya’nın bm büyükelçisi vitali churkin ise “metin kabule edilemez içerikte olursa o zaman karşı oy veririz. rusya çatışmayı derinleştirecek yanlış bir metni kabul etmeyecektir ” demişti.

öte yandan fransa dışişleri bakanı alain juppe, çarşamaba günü paris’te yaptığı açıklamada rusya’nın güvenlik konseyi kararına yönelik eskisinden daha az olumsuz bir tutum içinde olduğunu belirtti. juppe, “ilk kez rusya, çin, hindistan ve güney afrika bu kadar az olumsuz tutum sergiliyor” diye konuştu. 

birlik hükümeti talep ediliyor

arap birliği üyelerinden fas tarafından bm’ye getirilen karar taslağı şeffaf ve özgür seçimlerin önünü açacak bir birlik hükümeti oluşturulmasını talep ediyor. tasarı, libya’da olduğu gibi dış askeri müdahale olmayacağının altını çiziyor.

uzmanlara göre, suriye’deki barışçıl gösteriler, ordu kaçakları ve ordu birlikleri arasındaki çatışmalarla boyut değiştirdi.

öso’nun türkiye’de bulunan komutanı  riyad el esad ise fransız haber ajansı afp’ye yaptığı açıklamada ordu birliklerinin ülke topraklarının büyük kısmına giremediğini söylüyor.

fransa, çarşamba günü 11 ay önce suriye’de başlayan iktidar karşıtı ayaklanmalarda şu ana kadar 6 nin kişinin öldüğünü söyledi.

bm insan hakları yüksek komisyeri navi pillay ise ise 25 ocak’ta organizasyonun artık suriye’deki ölümleri saymayı bıraktığını, çünkü içeriden bilgi almanın çok zor hale geldiğini söylemişti. bm’nin suriye’deki ölü sayısıyla ilgili son verdiği rakam ise 5 bin 400.

orta doğu ve kuzey afrika ülkelerini yoğun olarak etkileyen ‘arap baharı’ hareketi, geçtiğimiz mart ayında suriye’ye de sıçramıştı. yirmi milyon kişinin yaşadığı ülkede düzenlenmeye başlayan demokratik reform gösterileri, ordunun sert müdahalesiyle karşılaşmış, muhalifler ve ordudan kopan askerler de rejime karşı silahlı mücadeleye başlamıştı.

kaynak: al jazeera ve ajanslar