KRONOLOJİ: SURİYE'DE İÇ SAVAŞ

rusya dışişleri bakanı sergey lavrov, mısır’daki rusya büyükelçiliği aracılığı ile koalisyon ile iletişime geçtiğini söyledi. lavrov, “koalisyon lideri ahmed muaz hatib ile görüşmeye hazır olduğumuzu belirttik" dedi.

mısır dışişleri bakanı muhammed kamil amr ile yaptığı görüşmenin ardından basın toplantısı düzenleyen lavrov, rusya’nın esed rejimine de siyasi anlaşma için baskı yaptığını söyledi.

rusya dışişleri bakan yardımcısı mikhail bogdanov da ria novosti haber ajansına yaptığı açıklamada, davetiyenin koalisyonun lideri ahmed muaz hatib’e ulaşmış olduğunu belirtti. bogdanov, görüşmenin rusya’nın başkenti moskova'da veya cenevre, kahire gibi yurt dışındaki başka kentlerde gerçekleşebileceğini  kaydetti.

görüşme için şart koştu

muaz hatib ise, rusya’nın suriye’deki çekişmenin çözüm müzakerelerine katılması yönündeki davetin ardından al jazeera’ya yaptığı açıklamada, diyaloğa hazır olduğunu ancak moskova'nın esed rejimini açıkça kınaması ve net bir çalışma gündemi çıkarması gerektiğini söyledi.

hatib, 'esed’in görevi bırakmasının müzakerelerdeki temel şart olduğunu' ekleyerek, diyalog çağrısı yapan lavrov'un, rusya'nın 'kurban ile celladı bir tutan' tutumundan dolayı suriye halkından özür dilemesi gerektiğini belirtti.

suriye’de işlenen suçların rus silahlarıyla yapıldığını kaydeden hatib, moskova’nın bu suçlara karşı açık kınama bildirisi yayınlamasını istedi.

rusya, geçen ay kurulan muhalif koalisyonun beşşar esed karşıtı ve batılı ülkeler tarafından suriye halkının meşru temsilcisi olarak tanınmasını bugüne kadar sert şekilde eleştirmişti. ancak moskova, suriyeli muhaliflerle görüşmeye hazır olduğunu da daha önce dile getirmişti. suriye muhalefetiyse esed rejimiyle bağları koparmayı reddeden moskova’ya şüpheyle yaklaşıyor. 

moskova temasları arttırdı

öte yandan rusya da yıl sonuna gelinen şu günlerde suriye’deki krize çözüm aramak için diplomatik temaslarını artırdı.

perşembe günü suriye dışişleri bakan yardımcılarından biri moskova’yı ziyaret etti. rusya dışişleri bakanı sergey lavrov da cumartesi günü moskova’da arap birliği ve bm suriye özel temsilcisi ahdar ibrahimi ile bir araya gelecek.

rus dışişleri bakan yardımcısı bogdanov, suriye’deki krizle ilgili ibrahimi, abd ve rusya arasında ocak ayında üçlü görüşmeler yapılmasını umduğunu da dile getirdi.

rusya, bm güvenlik konseyi'nde suriye'ye karşı alınması planlanan kararları daha önce çin ile birlikte üç kez veto etmişti. 

'geçiş hükümeti' çağrısı

iki ay sonra yeniden suriye'ye giden ibrahimi, pazar günü şam’da devlet başkanı beşşar esed’le bir araya geldi. perşembe günü suriye’de ‘gerçek bir değişim’ gerçekleştirilmesi çağrısı yapan ibrahimi, seçimler yapılana kadar iktidarda kalacak tam yetkili bir geçiş hükümetinin kurulması umudunu dile getirdi. 

ibrahimi açıklaması sırasında ne seçimler için tarih verdi, ne de bunun parlamento seçimi ya da başkanlık seçimi olacağını söyledi. ibrahimi, esed’in bu süreçte ne rol alacağına da değinmedi. 

haziran ayında isviçre’nin cenevre kentinde bir ayara gelen bm güvenlik konseyi'nin daimi üyeleri ingiltere, abd, rusya, çin ve fransa ile irak, kuveyt, katar ve türkiye, suriye’de geniş tabanlı bir geçiş hükümeti kurulması konusunda uzlaşmıştı. ancak taraflar esed'in bu süreçteki rolü konusunda anlaşmaya varamamıştı. 

suriye'de, 2011 yılının mart ayında demokratik reform gösterileriyle başlayan olaylar, daha sonra muhaliflerle rejim güçleri arasında silahlı mücadeleye dönüşmüştü.

muhaliflerin oluşturduğu londra merkezli insan hakları gözlemevi'ne göre ülkede çatışmalarda hayatını kaybedenlerin sayısı, yaklaşık on bini güvenlik görevlisi olmak üzere 44 bini geçti.

suriye'de muhalefet esed'in görevi bırakmasını talep ederken, şam yönetimi operasyonların 'silahlı isyancılar ülkeden temizleninceye dek' süreceğini vurguluyor. 

kaynak: al jazeera ve ajanslar