Ortadoğu
'Tunus'taki toplantı hayal kırıklığı'
En büyük Suriyeli muhalif grup SUK, toplantının Suriye halkının beklentilerini karşılayamadığını bildirdi.
Konular:
Suriye
Haberin Öne Çıkanları
Silah talebi
Kürtlere söz
İkinci toplantı Türkiye'de
‘suriye’nin dostları’ grubu ilk toplantısını tunus’ta gerçekleştirdi, 60’da bakan ya da fazla hükümet yetkilisi suriye’de devam eden şiddetin son bulması için çözüm aradı.
toplantının ardından açıklama yapan tunus dışişleri bakanı refik abdülselam, bu konferansta suriye ulusal konseyi’nin (suk) suriye muhalefetinin meşru temsilcisi sıfatıyla tanınarak yolun yarılandığını, üç hafta sonra istanbul’da yapılacak ikinci toplantıda ise suk’un suriye halkının meşru temsilcisi olarak tanınacağını ümit ettiklerini söyledi.
ancak buna rağmen şam yönetimine karşı caydırıcı bir sonuç beklentisiyle toplantıya gelen suk, sonuçtan memnun olmadı. ‘suriye’nin dostları’ grubunun suriye halkının beklentilerini karşılmakata yetersiz kaldığını savunan suk yönetimi, hayal kırıklığı yaşadıklarını bildirdi.
konsey’de hayal kırıklığı yaratan nedenin muhaliflerin silah talebinin karşılanmaması olduğu tahmin ediliyor.
suk, toplantıda muhalefetin hükümet güçlerine karşı etkili bir mücadeleye girebilmesi için silah ithalatına izin verilmesini talep etti. ancak toplantını karar taslağında muhaliflerin bu talebine yanıt verilmedi.
sadece, tunus dışişleri bakanı’nın toplantı sonrası yaptığı açıklamada, arap birliği’nin gündeme getirdiği bm ve arap ülkeleri ortaklığında bir barış gücünün suriye’de devreye girmesi fikrinin desteklendiğini belirtti, ancak bu görüş konferansın karar metninde yer almadı.
insani yardım çağrısı
karar metninde öne çıkan sonuç ise, arap birliği’nin suriye’de iktidar devrini öngören barış planının desteklenmesi oldu.
bildiride ayrıca , suriye'deki insani duruma da değinilerek, suriye rejiminden şiddeti durdurması, bm ve diğer kuruluşlar aracılığıyla humus ve diğer şehirlere insani yardım girişine izin verilmesi çağrısında bulunuldu.
suriye'nin toprak bütünlüğüne, egemenliğine milli birlik ve bağımsızlığına verilen önemin vurgulandığı bildiride, şam hükümeti tarafından sürdürülen geniş çaplı ve sistematik insan hakları ihlalleri, sivillere yönelik şiddet, cinsel saldırılar, hükümlülere uygulanan işkenceler şiddetli bir şekilde kınandı.
suriye rejiminin 11 ayı geçen süreçte binlerce sivilin ölümüne ve on binlercesinin mülteci durumuna düşmesine neden olduğu belirtilen bildiride, gerçeği yansıtma peşinde olan gazetecilerin de canlarından olduğu dile getirildi.
bildiride, şiddetin derhal durdurulması, mahkumların salıverilmesi, tankların ve askerlerin şehirlerden çekilmesi, barışçı gösterilere izin verilmesi talepleri yinelendi.
bildiride, arap birliği planı çerçevesindeki demokratik, çoğulcu, eşit, siyasi geçiş süreci için taraflar arasında diyalog ve milli birlik hükümetinin kurulması, arap birliği ve diğer uluslararası kuruluşların gözetiminde şeffaf ve özgür seçimlerin gerçekleşmesi taleplerine destek verildi.
suriye'nin dostları grubu olarak, şiddetin durdurulması amacıyla suriye rejimine karşı siyasi, ekonomik, diplomatik yaptırımlarla baskı uygulamaya devam edileceği vurgulandı. bu önlemler arasında, rejim üyelerine seyahat yasağı ve mallarının dondurulması, suriye'ye ilişkin altyapı yatırımlarının ve finansal hizmetlerin durdurulması, suriye rejimiyle diplomatik bağların azaltılması, rejime silah ve benzeri maddelerin ulaşımının engellenmesine yer verildi.
tunus'taki toplantı öncesi eski bm genel sekreteri kofi annan, halefi ban ki-moon ve arap birliği genel sekreteri nebil el arabi tarafından iki örgütün suriye özel temsilcisi olarak atanmıştı.
kürtlere söz
bu arada tunus'taki toplantıda dikkat çekici bir gelişmeye suk başkanı burhan galyum imza attı. galyun, suk'un iktidara gelmesi halinde kürt kimliğini tanıma sözü verdi. galyun toplantıda, hükümet temsilcilerine hitaben yaptığı konuşmada, kürt, alevi, hristiyan gibi ülkedeki bütün azınlıklara eşit haklara tanınacağını ve 'merkezi olmayan bir yönetim' modeli benimseneceğini belirtti.
yeni suriye'nin hiç bir mezhep ya da grubun hakimiyeti altında olmayacağının altını çizen galyun, bütün vatandaşlar için eşit hakların tanındığı, demokrasiye bağlı ve hukukun üstünlüğünü kabul etmiş bir ülke olacağını bildirdi.
galyun'un daha önce kürtlere yönelik tavrı eleştiri konusu olmuştu.
'konsey ve komisyon' sözü
galyun'un konuşma metninden sızan bilgilere göre suk, suriye'deki isyanın, devlet başkanı beşar esad devrilene ya da arap birliği'nin barış planı uyarınca yetkilerini devredene dek sürmesi çağrısında bulunuyor.
ülkede yönetimi devralması halinde geçici başkanlık konseyi ile hakikat ve uzlaşma komisyonu kurulmasını öneren suk, geçiş sürecinin, yeni anayasayı hazırlayacak meclisin üyelerinin belirlenmesi için seçim yapılması ile noktalanmasını istiyor.
suk'un önerdiği konsey'in altında görev yapacak geçiş hükümeti 'devrime karşı gelmeyen siyasi ve askeri yetkililerle teknokratlardan' oluşacak.
hakikat ve uzlaşma komisyonu ise esad rejimi döneminde çeşitli alanlardaki ihlalleri inceleyip, siyasi ve mezhepsel mücadeleleri önlemeye çalışacak.
ukk boykot etti
suk, suriye'deki muhalefeti temsil eden en önemli iki oluşumdan birisi. diğer bir oluşum olan ulusal koordinasyon komiteleri (ukk) ise tunus'taki toplantıyı boykot ediyor.
iki grup arasında belirgin yaklaşım farkları bulunuyor.
suk, esad rejimine karşı dış müdahaleye sıcak bakarken, ukk bu fikre karşı çıkıyor. suk'un silahlı mücadeleyi desteklemesine karşın ukk böyle bir yöntemi benimsemiyor ve barışçıl yolları savunuyor.
kuruluşunu istanbul'da ilan eden suk'a karşın, ukk oluşumunu suriye'de tamamladı. iktidar konusunda ise suk esad'ın mutlaka gitmesi gerektiğini savunurken, ukk esad'la diyalog kurulabileceğini düşünüyor.
çatışmalar sürüyor
bu arada tunus'taki toplantı devam ederken, suriye çapında çatışmalar sürüyordu.
suriye ordusu tankları hums’un kerem ez zeytun semtini ve idlib'teki cebeli zaviye’yi bombalıyor. hama kentinde ise tedavi edilemediği için yedi çocuk yaşamını yitirdi. suriye güçleri babı amr bombardımanında 122 milim top mermisi de dahil ağır silahlar kullanıyor.
halep’in firdevs semtinde de güvenlik güçlerinin göstericileri dağıtmak için ateş açtığı bildirildi. muhalif kaynakların verdiği bilgiye göre ülken genelinde cuma günü hayatın kaybedenlerin sayısı 50’yi aştı.
kaynak: ajanslar
Yorumlar