Türkiye
Yeni anayasada uzlaşma yok
Siyasi partiler yeni anayasa için ilk önerilerini TBMM'ye sundu. Yönetim şekli, idari yapı ve anadille ilgili maddelerde görüş ayrılığı var.
Haberin Öne Çıkanları
İktidar başkanlık önerdi
'Üç madde değiştirilemez'
Süre uzatılmıştı
türkiye'de siyasi partiler, yeni anayasanın hazırlanması için planlanan sürede uzlaşamadı. iktidardaki ak parti'nin muhalefet partilerine verdiği süre doldu, anayasanın giriş bölümüyle en temel maddeler olan yönetim şekli, idari yapı gibi konularda görüş ayrılığı sürüyor.
başlangıç bölümünde dikkati çeken farklılık millet ve halk kavramı konularında. iktidardaki ak parti başlangıç metninde etnik ve dini farklılıklara saygıya vurgu yaptı, türk milleti ifadesine hazırladığı metinde yer verdi.
ana muhalefetteki chp'nin başlangıç bölümü önerisinde türkiye cumhuriyeti ahalisi ve türk ulusu ifadelerini bulunuyor.
milliyetçi tabanı temsil eden mhp ise mevcut anayasadaki türk milleti vurgusunun aynen kalmasını önererek, türkiye milleti şeklindeki hitaba karşı çıktı.
kürtlerin ağırlıkta temsil edildiği bdp'nin metninde ise "biz türkiye halkı" ifadesi yer alırken, tüm kimlikler, kültürler, diller ve inançlar için anayasal güvence istendi.
chp ve mhp ilk üç maddeyi korudu
devletin şekliyle ilgili madde için ak parti, "türkiye devletinin yönetim şekli cumhuriyet ve resmi dili türkçedir" ifadelerinin yer almasını önerdi,
chp ve mhp mevcut anayasadaki değiştirilemez ilk üç maddeyi aynen koruyor. bu maddeler cumhuriyet, atatürk milliyetçiliği, ve laikliğe vurgu yapıyor. türkiye devletinin dilinin türkçe olduğu ifade ediliyor.
bdp'nin önerisinde ise "resmi dil türkçedir" deniyor. ancak parti, "türkiye halkının kullandığı diğer ana diller meclis kararıyla ikinci resmi dil olarak kullanılabilir" ifadesiyle kürtçe'ye anasayasal zemin hazırlamaya çalışıyor.
idari yapıda ayrışma
iktidarla muhaefet arasında devletin idari yapısıyla ilgili bölümde de ayrışma var. başkanlık sistemi öneren ak parti, yasama yetkisi meclise, yürütme yetkisi başkana ve yargı yetkisi bağımsız mahkemelere vermekten yana. ak parti'nin öngördüğü sistemde anayasa değişiklikliği için başkanın onayı gerekecek. yürütmenin başına yasaları veto yetkisi de tanınıyor.
parlamenter sistemin devamınan yana olan chp ve mhp, başkanlık sistemine karşı çıkıyor. bdp ise yerel yönetimlerin yetkilerinin güçleneceği, eyalet sistemini istiyor. bdp bu çerçevede, "yasama yetkisi tbmm ve bölge meclislerine aittir" ifadesinin yeni anayasada yer almasını talep etti. yürütme görevinin de bu sisteme göre cumhrubaşkanı ve bakanlar kurulu tarafından yerine getirilmesini teklif eden, bdp de parlamenter sistemden yana, ama başkanlık sistemine de kapıları kapatmıyor.
18 ayda 29 madde
ak parti, chp, mhp ve bdp, şimdiye kadar yüze yakın maddenin sadece 29'u üzerinde uzlaşma sağlayabildi. dört partinin katılımıyla ekim 2011'de kurulan komisyonda, bir maddenin kabulü için tüm siyasi akımların evet demesi gerekiyordu.
uzlaşma için 31 mart'ı son tarih olarak ilan eden başbakan recep tayyip erdoğan, tbmm başkanı cemil çiçek'ten çalışmalara nokta konulmasını istemişti. çiçek ise, son olarak ek süreye sıcak bakmadığı yönünde açıklama yapmıştı.
yeni anayasanın yazılabilmesi için ak parti, chp, mhp ve bdp'den üçer temsilci bulunan komisyonda partilerin her konuda görüşbirliğine varması gerekiyor.
iktidar partisi daha önce yaptığı açıklamalarda komisyonda uzlaşma sağlanamaması durumunda kendi anaya metnini tbmm'ye sunacağını bildirmişti.
anayasa değişikliğinin kabul için meclisin üçte ikisinin, yani 367 milletvekilinin oyu gerekiyor. bu sayı 330 ile 367 arasında kalırsa cumhurbaşkanı değişiklikleri referanduma götürebilir.
kaynak: ajanslar
Yorumlar