bm genel sekreteri ban ki-moon, dünya liderlerine, küresel ısınmanın neden olduğu 'krizle' yüzleşmeleri çağrısında bulundu. ban, liderlere, sorunun çözümü için ‘güçlü siyasi iradeye' sahip olduklarını göstermeleri ve karşılıklı tavizlerle anlaşmaya varmaları çağrısı yaptı. 

katar’ın başkenti doha’da düzenlenen bm iklim değişikliği konferansı'nda konuşan ban, küresel ısınmaya karşı ortak sorumluluk bilinci içinde hareket edilmesini istedi. 

ban, konferansa katılan ülke temsilciler arasında ‘karışık duygulara’ sahip olanların olduğunu söylerken, iklim değişikliğini ‘insanlık için bir varoluş mücadelesi’ olarak nitelendirdi.

bm genel sekreteri, ''dünyanın ısınmasıyla olağanüstü olaylar sıradan hale geldi. bu durum hepimize, ekonomimize, güvenliğimize ve çocuklarımızın geleceğine bir tehdit oluşturuyor'' dedi.

'tek eksik, siyasi irade'

ban, zirveden, 31 aralık’ta süresi dolacak kyoto protokolü’ne bağlı kalınacağı yönünde bir karar çıkması gerektiğini belirtti.

konferansta belirlenecek hedeflere ulaşılması için gerekli teknolojini ve bilgi birikiminin mevcut olduğunu hatırlatan ban, tek eksiğin 'siyasi irade' olduğunu söyledi.

200’e yakın ülkenin temsilcilerinin bir araya geldiği bm iklim değişikliği konferansı’nda 2020 yılı itibariyle sera gazı salımını azaltma hedefleri tartışılıyor. 7 aralık’ta sonra erecek zirvenin kapanış görüşmeleri için yaklaşık 100 bakan ya da hükümet temsilcisi katar’a gitti. ancak bir haftadan fazladır süren görüşmelerde taraflar henüz bir orta yol bulabilmiş değil.

yoksul ülkeler, gelişmiş ülkelerin ikinci döneme uzatılacak kyoto protokolü çerçevesinde karbon salımı konusunda daha sıkı önlemler almalarını talep ediyor. ayrıca bu ülkelerin 2013 bütçe planlamasında kuraklık, sel baskınları, fırtınalar ve yükselen deniz seviyeleri ile mücadele için daha çok kaynak ayırması isteniyor.

üç ana gündem maddesi

konferansı takip eden al jazeere muhabiri nick clark, bakanların ve diğer üst düzey yetkililerin gelmesiyle birlikte görüşmelerin sonuca bağlanması için baskının arttığını söyledi.

konferansın bitimine az bir süre kala karara bağlanması gereken üç ana gündem maddesi olduğunu hatırlatan clark, "bunların ilki kyoto protokolü’nün uzatılması, ikincisi 2015’te imzalanacak ve 2020 yılında uygulanacak anlaşmanın yol haritasının çizilmesi, üçüncüsü ise anlaşmanın finansmanıyla ilgili sorunların çözülmesi” dedi.

geçen yılki bm iklim zirvesi'nde, kyoto protokolü’nün beş yıl daha uzatılmasına, iklim değişikliği konusunda yeni bir bm anlaşmasının 2015 yılına kadar imzalanıp, 2020’de yürürlüğe girmesine karar verilmişti.

1997’de imzalanan ve 2005’te yürürlüğe giren kyoto protokolü'nün süresi, 31 aralık 2012’de doluyor.  kyoto protokolü, küresel ısınma ve iklim değişikliğiyle ortak mücadeleyi sağlamaya yönelik tek uluslararası çerçeve belge olma özelliği taşıyor. bm iklim değişikliği çerçeve sözleşmesi kapsamında imzalanan protokole katılan ülkeler, karbondioksit ve sera gazı salınıma neden olan diğer beş gazın salınımını da azaltmayı vadediyor.

yalnızca gelişmiş ülkeler için bağlayıcılığı olan mevcut protokol, ülkelerin 2008-2012 yılları arasında sera gazı salınım oranlarını 1990 yıl oranlarının en az yüzde 5.2 altına çekmesini öngörüyor.

sıcaklıklar yükseliyor

sonuçları geçtiğimiz haftalarda açıklanan bm araştırması, yükselen sera gazı salınım oranları nedeniyle dünyanın üç ila beş derece arasında ısınacağını ortaya koymuştu. araştırmada,   gelişmekte olan ülkelerin salınımı azaltma konusundaki hedefleri tutturamadığı belirtilmişti.

dünya bankası da benzer şekilde son raporunda, hava sıcaklığının bu yüzyılın sonunda dört derece artacağı uyarısında bulunmuştu.

iki yıl önce düzenlenen bm konferansı'nda, hava sıcaklıklarındaki artışın iki dereceden fazla olmaması konusunda anlaşmaya varılmıştı. ancak dünya genelindeki ekonomik yavaşlamaya rağmen sera gazı salım düzeyleri 2011 yılında rekor seviyeye ulaşmıştı.

kaynak: al jazeera ve ajanslar