abd, 2020 yılına kadar sera gazı salınımı konusunda daha sıkı kesintilere gitmemekte ısrarcı. öte yandan yoksul ülkeler ise gelişmiş ülkelerin daha sıkı önlemler alması yönündeki taleplerini bm iklim zirvesi’nin ilk gününden itibaren yeniden gündeme getirmeye başladı.

katar’ın başkenti doha’da 200’e yakın ülkenin temsilcileri  bm iklim değişikliği konferansı'nın 18’incisi için bir araya geldi.

7 aralık’a kadar sürecek zirveden yeni bir atılım çıkması beklentisi düşük. zirvede, iklim değişikliği ile mücadele konusunda 2020 yılında yürürlüğe girmesi gereken yeni anlaşma konusunda da tartışmaların yaşanması bekleniyor.

endişeli bilimadamları birliği’nden alden meyer, “uçurumun eşiğindeyiz” diyor. meyer, dünya genelinde her geçen gün artış gösteren sera gazı salınım oranlarını kontrol altına almak için zirve katılımcısı ülkelerin hevesli gözükmediğini söylüyor.

abd temsilcisi jonathan pershing, başkan barack obama’nın 2009 yılında belirlenen ve 2020 yılına kadar salınım oranlarını 2005 yılının yüzde 17 altına çekmeyi öngören hedeflerine bağlı olduğunu söyledi. ancak bu hedef henüz abd senatosu tarafından onaylanmadı.

pershing düzenlediği basın toplantısında, “belirlediğimiz hedeflerde herhangi bir değişiklik yapılacağını sanmıyorum” dedi. kasım ayında seçimlerden zaferle çıkan obama, ikinci başkanlık döneminde iklim değişikliği konusuna daha çok odaklanacağını söylemişti.

pershing, son olarak ekim ayında yaşanan sandy kasırgası ve abd genelinde son dönemde yaşanan kuraklıklar gibi ekstrem hava olaylarının neden olduğu felaketlerin, genellikle iklim değişikliği konusunda daha fazla şey yapılması konusuna şüpheci yaklaşan amerikan halkının fikrini değiştirdiğini söyledi.

çin taleplerinde ısrarcı

çin’in temsilcisi su wei ise zengin ülkelerin kyoto protokolünü uzatılması konusunda ısrar ediyor. yalnızca gelişmiş ülkeler için bağlayıcılığı olan mevcut protokol, ülkelerin 2008-2012 yılları arasında sera gazı salınım oranlarını 1990 yıl oranlarının en az yüzde 5.2 altına çekmesini öngörüyor.

su, “kyoto protokolü’nün ikinci dönemi için anlaşma sağlanamazsa, bu 2020 sonrası eylemlerin konuşulacağı gelecek görüşmeler için felaket olur” dedi. geçen yıl düzenlenen bm iklim zirvesinde, kyoto protokolü’nün beş yıl daha uzatılmasına, iklim değişikliği konusunda yeni bir bm anlaşmasının 2015 yılına kadar imzalanıp, 2020’de yürürlüğe girmesine karar verilmişti. 1997’de imzalanan ve 2005’te yürürlüğe giren kyoto protokolü 31 aralık 2012’de sona eriyor.

“hemen alınması gereken tedbirler konusunda bile anlaşamıyorsak gelecek planları konusunda nasıl anlaşabiliriz?” diyen su, gelişmiş ülkelere daha fazlasını yapmaları konusunda çağrıda bulundu.

2011 verilerine göre çin, abd’yi de geçerek, en fazla karbon salınımının tespit edildiği ülkeler sıralamasında birinci sıraya oturdu. abd’yi hindistan ve rusya takip ediyor.

hedefler tutturulamadı

ab de, doha’da düzenlenen zirvede 2020 yılına kadar salınımı oranlarını 1990 yılının yüzde 2 altına çekebilme hedefini yükseltmek gibi bir planı olmadığını söyledi. abd’nin hedefi ise 2020 yılına kadar salınım oranlarının 1990 yılının yüzde 3 ile 4 altına çekilmesi.

sonuçları geçen hafta açıklanan bm araştırması, yükselen sera gazı salınım oranları nedeniyle dünyanın 3 ile 5 santigrat derece ısınacağını ortaya koymuştu. araştırma sonucunda gelişmekte olan ülkelerin salınımı azaltma konusundaki hedefleri tutturamadığı belirtilmişti.

benzer şekilde, dünya bankası'nın son raporu hava sıcaklığının bu yüzyılın sonunda 4 santigrat derece artacağı konusunda dünyayı uyarmıştı.

oysa iki yıl önce düzenlenen bm konferansında, hava sıcaklıklarındaki yükselmenin, endüstri devrimi öncesi dönemdeki sıcaklardan 2 santigrat dereceden daha fazla olmaması konusunda anlaşmaya varılmıştı. ancak dünya genelindeki ekonomik yavaşlamaya rağmen sera gazı salınım düzeyleri 2011 yılında rekor seviyeye ulaştı.

bm iklim değişikliği sekreterliği başkanı christiana figueres, iklim değişikliği ile mücadelenin maliyetini düşürmek için ülkelerin şu anda harekete geçmesi gerektiğini vurguladı. iklim zirvesinin açılışında konuşan figueres, “bütün raporlar şu anda eyleme geçmenin hem daha güvenli hem de daha az masraflı olacağını gösteriyor” dedi.

üç ülke erken çekildi

ülkelerin büyük bir kısmı, kyoto protokolü maddelerinin uzatılmasından yana. ancak rusya, japonya ve kanada protokolden sona ermeden önce çekildi. böylece protokolün destekçisi olarak dünya genelindeki sera gazı salınımının yüzde 14’ünden sorumlu olan ab ve avustralya kaldı.

anlaşmadan çekilen ülkelerin gerekçesi, çin ve hindistan gibi gelişmekte olan büyük ülkelerin her geçen gün yükselen salınım oranlarında kesintiye gitme mecburiyeti yokken, kyoto’nun belirlediği kesinti oranlarının artırılmasını anlamsız bulması. abd aynı sebepten dolayı kyoto’ya hiçbir zaman imza atmadı.

pershing, “salınım oranlarının tavan yaptığı bir dünyada bizim bütün ülkeleri kapsayacak bir anlaşmaya ihtiyacımız var” dedi.

gelişmekte olan ülkeler ve halen kyoto’nun arkasında duran uluslar ise 2015 yılının sonuna kadar görüşülecek ve 2020 yılında yürürlüğe girecek olan dünya çapında bir anlaşmanın yol haritasının çizilmesinde, gelişmiş ülkelerin liderlik görevini üstlenmesinin hayati önem taşıdığını söylüyor.

kyoto uzatılmadığı takdirde, ülkelerin eylemlerinin bm çerçevesinde hiçbir bağlayıcılığı kalmayacak.

kaynak: reuters