katar'ın başkenti doha'da düzenlenen bm iklim değişikliği konferansı sona erdi.

yaklaşık iki haftadır devam eden ve cuma günü bitmesi planlanan zirve, yaşanan görüş ayrılıkları sebebiyle cumartesi akşam saatlerinde sonuçlanabildi.

konferans neticesinde, rusya'nın itirazlarına rağmen, 2012 yılı itibariyle geçerliliğini yitirecek olan kyoto protokolü'nün ikinci taahhüt döneminin 2020'ye kadar uzatılmasına karar verildi.

ancak ikinci protokol döneminin özellikle sera gazı salınımının azaltılmasına yönelik kayda değer bir adım atılmadı. kanada, yeni zelanda, japonya ve rusya'nın protokolden çekilmesi, salınım azaltımının olması gerektiği oranda gerçekleşmeyeceğini gösteriyor. zira ikinci taahhüt dönemine katılmayı kabul eden ülkelerin atmosfere yaydığı toplam salınım oranının yüzde 15’in altında.

çevreci sivil toplum kuruluşu greenpeace direktörü kumi naidoo, sivil toplumun görüşmeden çıkan sonuçlar konusunda hayal kırıklığına uğradığını söyledi.

al jazeera’ye  konuşan naidoo, “bilimin belirlediği salınım oranları hedeflerinin yakınından bile geçilmiyor. varılan anlaşma en iyi ihtimalle bebek adımları olarak değerlendirilebilir” dedi.

naidoo, fosil yakıt endüstrileri, petrol, kömür ve doğal gaz şirketlerinin zirveden ‘galip’ ayrıldığını sözlerine ekledi.

finansman sorunu belirsiz kaldı

varılan anlaşma gelişmiş ülkelerin, iklim değişikliği ile mücadelede gelişmekte olan ülkelere finansman desteği sağlamasını da içeriyor ancak anlaşma metninde ayrılacak bütçenin miktarına dair herhangi bir detay yer almıyor. bu durum, iki haftadır devam eden konferansın bir diğer başarısızlığı olarak çevreci örgütlerden ve yoksul ülkelerden tepki topladı.

birçoğu ekonomik kriz ile mücadele eden ve tasarruf önlemleri almaya çalışan gelişmiş ülkelerin yoksul ülkeler için ayırdıkları iklim fonunu 2020 yılına kadar yılda 100 milyar dolara yükseltme sözüne bağlılıklarını kanıtlamaları isteniyordu.

2010-2012 yılları arasında toplam 30 milyar dolar yardım yapıldı.

gelişmekte olan ülkeler ise iklim değişikliğinin neden olduğu yükselen deniz seviyeleri ile mücadele gibi konulara çözüm bulmak ve daha temiz enerji kaynaklarına geçiş yapabilmek için 2015 yılına kadar en az 60 milyar dolara daha ihtiyaçları olduğunu öne sürüyor.

aralık sonunda bitiyordu

1997’de imzalanan ve 2005’te yürürlüğe giren kyoto protokolü'nün süresi, 31 aralık 2012’de doluyordu.  kyoto protokolü, küresel ısınma ve iklim değişikliğiyle ortak mücadeleyi sağlamaya yönelik tek uluslararası çerçeve belge olma özelliği taşıyor. 

yalnızca gelişmiş ülkeler için bağlayıcılığı olan mevcut protokol, ülkelerin 2008-2012 yılları arasında sera gazı salınım oranlarını 1990 yıl oranlarının en az yüzde 5.2 altına çekmesini öngörüyor.

ab ve aralarında avustralya'nın da olduğu bazı ülkeler protokolün uzatılmasını istiyordu. japonya, rusya ve kanada ise çin ve hindistan gibi gelişmekte olan ve en çok karbon salan  ülkeler yeni anlaşmaya imza atmadığı sürece, protokolü uzatmaya destek vermiyordu. abd de aynı nedenle kyoto’yu imzalamamıştı.

2011 verilerine göre çin, abd’yi de geçerek, en fazla karbon salan ülke oldu. bu iki ülkeyi, hindistan ve rusya izliyor.

kaynak: al jazeera ve ajanslar