UNESCO, Mali'yi koruyacak
Fransa'nın askeri operasyonu sona erdiğinde, çatışmada zarar gören kültürel eserlerin restorasyonu için bölgeye uzmanlar gönderilecek.
Konular:
Yaşam, Kültür-Sanat
Haberin Öne Çıkanları
Timbuktu geri alındı
Kütüphane yakıldı
Darbe sonrası mücadele
birleşmiş milletler eğitim, bilim ve kültür örgütü (unesco), fransa'nın askeri müdahalede bulunduğu mali'de, kültürel hazinenin korunması ve tahrip olanların da restore edilmesi için çaba sarf edecek.
unesco genel direktörü irina bokova, yaptığı açıklamada, mali'nin kimliğinin hayati bir parçası olan son derece önemli kültürel eserlerin onarılmasının mali halkına destek vereceğini, milli birlik ve geleceğe katkı sağlayacağını söyledi.
Mali'de güç mücadelesi
timbuktu'daki mozoleler ve gao'daki türbenin eski haline döndürülmesi için ellerinden geleni yapacaklarını dile getiren bokova, mali'nin önemli bir islam merkezi olduğunu gösteren el yazmalarının korunması için de bütün imkanları ve uzmanlıklarını seferber edeceklerini vurguladı.
güvenliğin sağlanmasının hemen ardından bölgeye uzmanları göndereceklerini ve tahribatın boyutlarını belirleyeceklerine değinen bokova, restorasyon için bamako yönetimi ile birlikte çalışacaklarını belirtti.
islam'ın giriş noktası
kuzey afrika topraklarına islam’ın giriş kapısı olarak bilinen timbuktu şehri, 1988’den beri unesco’nun dünya mirasları listesi'nde bulunuyor.
islamcı militanlara karşı ilerleyişini sürdüren fransız ve yerel askeri birlikler gao'nun ve son olarak da timbuktu'nun kontrolünü yeniden ele geçirmişti.
300 bin el yazması
timbuktu'da özel ve kamu koleksiyonlarında 13’üncü ve 16’ncı yüzyıllardan kalma yaklaşık 300 bin el yazması eserin bulunduğu tahmin ediliyor.
bu eserlerde, dönemin ulaştığı medeniyet seviyesini gösteren ve islami ilimler, matematik, tıp, astronomi, müzik, edebiyat ve mimari gibi konuların işlendiği metinler yer alıyor.
kütüphane ateşe verildi
ancak silahlı islamcılar, timbuktu’dan çekilirken içinde onbinlerce el yazmasının olduğu bir kütüphaneyi ateşe vermişti. yanan eserlerin, timbuktu’nun 15'inci ve 16'ıncı yüzyıllarda islam dininin merkezi olduğu dönemlerden ve öncesinden kalma olduğu belirtilmişti.
mali kültür bakanlığı ise ateşe verilen ahmed baba dökümantasyon ve araştırma merkezi'nde 60 bin ile 100 bin el yazımı eserin bulunduğu bilgisini vermişti.
güney afrika üniversitesi'ndeki timbuktu el yazmaları çalışmalarını yürüten şamil ceppi ise, çok sayıda eserin kütüphaneden gizlice çıkarıldığını ifade etmişti.
darbe sonrası mücadele
2012'nin ilk ayında, tuaregler mali'nin kuzeyindeki azavad bölgesi'ni ele geçirdi, gelişmeyi takiben bir grup asker hükümetin tuaregleri durdurmada yetersiz kaldığını gerekçe göstererek iki ay sonra darbe yaptı.
darbe sonrası geçiş hükümeti kurulsa da, iktidar boşluğundan bu kez de el kaide ile bağlantılı şeriat yanlısı ensaruddin örgütü yararlandı.
el kaide bağlantılı ensaruddin'in eski sömürgesinde ilerleyişinden endişe duyan fransa, mali ordusunun islamcı militanlara karşı verdiği mücadeleye katıldı. fransa, bölge de önce havadan, sonra karadan harekat başlattı.
kaynak: ajanslar
Yorumlar