doha’daki bm iklim zirvesi’nin çarşamba günkü oturumunda sunulan rapor, deniz suyu seviyelerindeki yükselmeler ile ilgili gerçekleri ortaya koydu.

rapora göre deniz suyu seviyeleri, bm tahminlerinden yüzde 60 fazla yükseldi. bu durumun miami’den maldivlere kadar deniz seviyesine yakın bütün bölgeleri tehdit ettiği belirtildi. 

bm tahminleri ile 1990-2011 yılları arasındaki gerçek verileri karşılaştıran raporu, potsdam iklim etkileri araştırma enstitüsü’nden, raporun başyazarı stefan rahmstorf sundu.

rahmstrof, “küresel ısınma ne yavaşladı ne de tahminlerin gerisinde kaldı” dedi.

araştırma, uydu görüntülerine göre deniz suyu seviyelerinin yılda 3.2 milimetre arttığını söylüyor. bu da bm’ye bağlı hükümetlerarası iklim değişikliği paneli’nin (ipcc) aynı dönem için tahminde bulunduğu yükselme oranının 2 milimetre üstünde. 

environmental research letters dergisinde yayınlanan raporu hazırlayan alman, fransız ve abd’li araştırmacılar, “veriler ipcc’nin gelecekteki deniz seviyesi tahminlerinin de düşük olabileceğini gösteriyor” dedi.

ipcc'nin tartışmalı raporu

ipcc’nin 2007 tarihli son raporunda deniz suyu seviyelerinin bu yüzyılda 18 ila 59 santimetre arasında yükselmesi öngörülüyordu. ancak bu raporda okyanus sularının artmasına neden olan grönland ve arktik buzullarındaki ani erimeler hesaba katılmadı.

geçen yüzyılda deniz suyu seviyesi yaklaşık 17 santimetre yükselmişti.

ipcc, himalaya buzullarındaki erime oranlarının abartıldığı ve yanlışlıkla buzulların 2035’te yok olacağının belirtildiği raporunda bazı düzeltmeler yaptıktan sonra eleştiri oklarının hedefi olmuştu.

hükümetlerarası iklim değişikliği paneli (ipcc), bm'nin iki örgütü dünya meteoroloji örgütü ve birleşmiş milletler çevre programı tarafından 1988 yılında insan faaliyetlerinin neden olduğu iklim değişikliğinin risklerini değerlendirmek üzere kurulmuştu

tamamen yok olabilirler

ingiliz haber ajansı reuters’a konuşan rahmstrof, kendi ölçümlerine göre deniz suyu seviyesinin bu yüzyılda en iyi ihtimalle 50 santimetre ile 1 metre arasında yükseleceğini, eğer sera gazı salınım oranları artmaya devam ederse bu oranların da artabileceğini söyledi çünkü sera gazları hava sıcaklığını arttırarak buzulların daha çok erimesine neden oluyor. 

bu durum pasifik adalarından, bangladeş, tokyo ve new york’a kadar geniş bir alanda, fırtına ve erozyon gibi doğal felaketlerin görülme riskini artırıyor. en kötü senaryo ise bu bölgelerin tamamen sular altında kalması.

bunu yanı sıra rahmstrof ve ekibinin raporundaki bulgular ippc’nin 1990-2011 yılları arasında sıcaklığın 0.16 santigrat derece artacağına yönelik tahminleri ile tutarlılık gösteriyor.

akademisyenler değerlendirdi

londra’daki university college’dan mark maslin, “karbon kirliliğini biran önce azaltmadığımız takdirde ipcc’nin tahminlerinin de üzerinde bir kabusa doğru ilerliyoruz” dedi.

imperial college grantham iklim değişikliği enstitüsü direktörü profesör sir brian hoskins ise “araştırmacılar bizim de zaman zaman düşündüğümüz bir şeyin altını çiziyorlar. ipcc tahminlerinde panik yaratmaktan çok uzak” diye konuştu.

meteroroloji örgütü uyardı

öte yandan bm’ye bağlı dünya meteoroloji örgütü’nün aynı gün yayınlanan raporunda 2012 yılı ocak-ekim ayları arasındaki dönemin, ölçümlerin yapılmaya başlandığı 1850 yılından bu yanan en sıcak dokuzuncu periyod olduğu belirtildi.

sonuçları geçen hafta açıklanan bm araştırması da yükselen sera gazı salınım oranları nedeniyle dünyanın 3 ile 5 santigrat derece ısınacağını ortaya koymuştu.  

benzer şekilde, dünya bankası'nın son raporu hava sıcaklığının bu yüzyılın sonunda 4 santigrat derece artacağı konusunda dünyayı uyarmıştı.

masraflar artacak

bm’nin iklim bilimcileri panelinin başkanı rajendra pachauri ise deniz seviyelerinin yükselmesine karşı alınacak önlemlerin 2100 yılına kadar daha da masraflı olacağını, masrafların yoksul ülkelerin gayri safi milli hasılasının yüzde 5 ila 10’u arasında olabileceğini söyledi.

iklim zirvesi'nde konuşan pachauri, yalnızca afrika’da 75 ila 250 milyon insanın 2020 yılına kadar su tedariği konusunda büyük sıkıntı yaşayacağını bunun yiyecek kaynaklarını da olumsuz etkileyeceğini söyledi.

yaklaşık 200’e yakın ülkenin temsilcilerinin bir araya geldiği, 26 kasım-7 aralık tarihleri arasında katar’ın başkenti doha’da düzenlenen bm iklim değişikliği konferansı’nda 2020 yılı itibariyle sera gazı salınımını azaltma hedefleri tartışılıyor.

çin, abd, ab ve hindistan, salınımının en yüksek ölçüldüğü bölgelerin başında geliyor. ancak baskılara rağmen hiçbiri zirvede salınım oranlarını sınırlamayla ilgili planlarından henüz bahsetmedi.

iklim zirvesi'nde ayrıca gelişmiş ülkelerin karbon salınımlarını azaltmalarını öngören ve bu yılın sonun da süresi dolacak olan kyoto protokolü’nün uzatılması tartışılıyor.

ab,  avustralya ve birkaç ülke daha protokolün uzatılmasını istiyor ancak sözleşmeden erken çekilen japonya, rusya ve kanada ise çin ve hindistan gibi gelişmekte olan ve karbon salınımına en çok katkıda bulunan ülkelerin de anlaşmaya imza atmadığı sürece uzatmaya destek vermiyor. abd ise aynı sebepten dolayı kyoto’ya hiçbir zaman imza atmadı.

gelişmekte olan ülkeler ise kyoto uzatılmadığı takdirde, 2015’te imzalanması, 2020’de yürürlüğe girmesi planlanan ve herkes için bağlayıcılığı olacak anlaşma için destek olmayacaklarını söylüyor.

kaynak: ajanslar